پاسخ واقع بینانه به یک پرسش مهم در تحولات غزه/ آیا حماس، پشت جهاد اسلامی را خالی کرده است؟

به گزارش نگاه نو، جمعه بعد از ظهر، جنگنده های رژیم صهیونسیتی مواضع نیروهای سرایا القدس وابسته به جهاد اسلامی را در شمال نوار غزه هدف قرار دادند. ️

دبیر کل جنبش جهاد اسلامی در واکنش به حمله اسرائیل به نوار غزه اعلام کرد که «دشمن باید منتظر جنگ باشد. تل‌آویو هدف اصلی حملات موشکی ما خواهد بود».

یکشنبه، برای سومین روز، حملات متقابل جهاد اسلامی و اسرائیل ادامه داشت و طبق معمول قربانی اصلی نیز کودکان و نوجوانان فلسطینی بودند.

در این بین، برخی منابع اعلام کردند که هکرهای عراقی حملات سایبری گسترده‌ای را علیه سامانه گنبد آهنین و سیستم‌های هشدار در شهر اشغالی سدیروت آغاز کردند.

بسیاری از کشورهای منطقه، از جمله ایران، ترکیه، الجزایر، تونس، اردن،  قطر و کویت با صدور بیانیه‌هایی حملات اشغالگران اسرائیلی علیه مردم مظلوم غزه را محکوم کردند. جمال ریان مجری مشهور شبکه الجزیره در توییتی نوشت: خدا را گواه می‌گیریم که ایران مانند عرب‌ها به فلسطین پشت نکرده است، ایران متشکریم.

الجزیره به نقل از برخی منابع تاکید کرد که توافق آرام‌سازی اوضاع به سبب درخواست جهاد اسلامی برای ارائه ضمانت‌هایی از سوی مصر، به بن‌بست رسیده است. تلاش‌های گسترده‌ای از سوی مصر برای کنترل اوضاع و ممانعت از تشدید تنش و درگیری‌ها و شکست مذاکرات در جریان بود. جنبش جهاد اسلامی از مصر خواسته بود ضمانت‌هایی در مورد اسرا و توقف تجاوزات و حملات رژیم صهیونیستی بدهد.

در این بین، چند موضوع قابل توجه است. تنش اخیر پس از آن شکل گرفت که اسرائیل بسام السعدی از رهبران برجسته جهاد اسلامی را دستگیر و این گروه هم تهدید کرد که اگر آزاد نشود، در غزه واکنش نشان خواهد داد.

پس از این اولتیماتوم، ارتش اسرائیل نظامیان خود را به مرز غزه گسیل داشت. ابتدا ناظران تصور می‌کردند که برای مقابله با تهدیدات جهاد اسلامی است؛ اما اسرائیل در اقدامی پیشدستانه و قبل از این که جهاد عملیاتی انجام دهد، طی حمله‌ای، تیسیر الجعبری از فرماندهان برجسته آن را ترور کرد؛ تروری که نشان داد جهاد اسلامی متناسب تهدیدات، خود را برای این رویارویی آماده نکرده بود و بعد از آن نیز چند فرمانده برجسته دیگر خود را از دست داد.

اما سوال این است که چرا اسرائیل پیشدستی کرد و صبر نکرد که جهاد اسلامی تهدید خود را عملیاتی کند؟ به نظر می‌رسد که این پیشدستی معطوف به راهبرد تل آویو برای بر هم زدن معادله شکل گرفته در جنگ سال گذشته و تاکیدی بر این است که اجازه نخواهد داد که گروه‌های غزه معادله میان این منطقه و اسرائیل را به دیگر مناطق فلسطینی نشین تسری دهند، به این معنا که اگر اسرائیل در آن مناطق عملیاتی انجام دهد، غزه در صرافت پاسخگویی برآید.

مسئله دیگری که در این بین مطرح بود، حول چرایی عدم  مداخله حماس میچرخید. واقعیت این است که مداخله حماس به معنای شروع جنگ ویرانگر دیگری است. این جنبش بر نوار غزه حکومت می‌کند و تعهداتی فراتر از یک سازمان دارد و گویا شرایط را برای این جنگ با توجه به فاصله کوتاه آن با جنگ قبلی و ویرانی‌های گسترده برجای مانده مناسب نمی‌بیند.

گویا حماس با توجه به توانایی‌های محدود نوار غزه و شرایط آن فعلا بر بهبود وضع کنونی، تقویت بنیه نظامی و بازسازی توان از دست رفته در سال گذشته متمرکز و معتقد است که معادله تسری واکنش غزه به اسرائیل به تحولات سایر مناطق تنها باید معطوف به اتفاقات بزرگی در این مناطق باشد و نه دستگیری‌ها در کرانه باختری که متعاقب آن غزه هر روز باید وارد جنگی تازه شود. از این رو، اگر اتفاق میدانی خاصی، حماس را مجبور به مداخله نکند، تنش اخیر امروز و فردا پایان می‌یابد.

اسرائیل هم در این شرایط به دنبال جنگی گسترده نبود و تاکیدش بر این که هدف صرفا مواجهه با جهاد اسلامی است؛ در این راستا بوده و می‌خواهد از این طریق جدا از وارد آوردن ضرباتی مهم به این گروه، معادله پیشگفته را بدون وقوع یک جنگ تغییر دهد.

اما آیا حماس، پشت جهاد اسلامی را خالی کرده است؟ وضعیت میدانی درگیری نشان میدهد که خیر، اول اینکه مسئولین جهاد اسلامی و حماس در این سه روز، بارها تاکید کردند که با هم هماهنگ و کنار هم هستند.

دوم اینکه، طبق اظهارات صهیونیستها از جمله، عمیت سیگال تحلیلگر امور سیاسی شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی: “بگذار سکوت کنند یا هرچه می‌خواهند بگویند، شک ندارم که گردان‌های قسام شاخه نظامی حماس پشت موج حملات موشکی اخیر بوده است”.