نتایج و دستاوردهای اجلاس سه جانبه تهران

بحران اوکراین، خروج آمریکا از منطقه و چالش این کشور با ایران برای لغو نکردن تحریمها در برابر احیای برجام،  باعث شده است منطقه غرب آسیا، با تحولات و تغییرات شدیدی در روابط خارجی خود مواجه شود. سفر پوتین به تهران ، آن هم بعد از سفر بی نتیجه بایدن به منطقه، پیام بسیار بزرگی را برای رسانه ها و سیاستمداران غربی ارسال کرد.
به دلیل اهمیت فوق العاده این سفر که عکسهای آن را به تیتر یک رسانه های جهان تبدیل کرد.

این سفر در ادامه جلسات آستانه برای حل مشکلات سوریه برگزار شد اما در نهایت ، سوریه تنها موضوع اصلی نبود و موضوع اول و اصلی اتحاد بین تهران و مسکو در مسایل اقتصادی و موضوعات مرتبط با تحریمهای آمریکایی علیه دو کشور بود. سوریه بنا به گفته تحلیلگران غربی، بزرگترین برنده اجلاس سه جانبه تهران بود ؛ جایی که تهران و مسکو، مخالفت خود با جنگ و درگیری نظامی در شمال سوریه را اعلام کرده و از اردوغان خواستند به دنبال ثبات سیاسی در این کشور باشد و در عین حال بر ضرورت خروج آمریکا از این کشور و پایان یافتن حملات نظامی گاه و بیگاه رژیم صهیونیستی به خاک سوریه تاکید کردند. بنابراین مدیریت منطقه توسط نیروهای بومی و بیرون راندن آمریکا از منطقه میتواند نتیجه بسیار خوبی برای کشورها در پی داشته باشد.

رسانه های آمریکایی تلاش کردند نشان دهند موضوعات نظامی مانند فروش هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه توسط ایران، از مسایل مهم این دیدار است . این در شرایطی است که پرداختن به این موضوع که از جانب دو طرف نیز « نه تایید و نه تکذیب» شده است، بیشتر موضوعی حاشیه ای است و موضوع اصلی شکل گیری اتحاهای منطقه ای بدون حضور آمریکا در منطقه و در مقابله با این کشور است . آمریکاییها با وجود اینکه ایران این مسئله را تکذیب کرده، اما نگرانیهای عمیقی در این خصوص دارند و رسانه ها به شدت حیرت زده هستند که ایران چطور توانسته به توانایی تولید این تعداد پهپاد مورد نیاز روسیه برسد.

دیدار صمیمانه پوتین با مقام معظم رهبری و رییس جمهور در برابر دیداری که بایدن در منطقه با سران رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب منطقه به خصوص عربستان سعودی نشان داد، ویژگیها و مختصات یک اتحاد منطقه ای چه چیزی باید باشد. دیدار ها در تهران ، دیدار سه کشور بزرگ و قدرتمند منطقه بود که هر کدام با وجود اختلافات در نحوه مدیریت اوضاع در همسایگی خود، اما با احترام به یکدیگر نگاه کرده و تلاش می کنند اختلافات را پشت سر گذاشته و به دنیال زمینه های اشتراک دیدگاه در مسایل روابط خارجی خود بروند. بر خلاف بازدید بایدن از کشورهای عرب منطقه و رژیم صهیونیستی ، این دیدار و اجلاس سه جانبه، دیدار سه قدرت منطقه ای برای مدیریت معضلات منطقه است و جایگاه هر سه تا حد زیادی برابر است .

دیدار بایدن با مسئولان رژیم صهیونیستی و اعراب منطقه اما دیدار یک ارباب از رعیت خود و یا در بهترین حالت، دیدار یک قدرت جهانی از کشوری است که تنها چیزی که دارد، نفت است !

یکی از موضوعات مورد علاقه رسانه های غربی، نمایش این نکته بود که حضور پوتین و اردوغان در تهران، پیام مهمی برای واشنگتن دارد ؛ اینکه ایران و ترکیه و روسیه می خواهند بدون توجه به سیاست های ایالات متحده و مواضع او، با هم کار کنند و البته هر سه کشوری هستند که مورد تحریم از طرف غرب واقع شده اند! بنابراین امکان ایجاد گروه و یا بلوک تحریمی ها در منطقه بسیار بالا است و به همین علت هم آمریکاییها در مورد همکاریهای نظامی و امنیتی ایران با روسیه هشدار دادند.

جروزالم پست با نگرانی می نویسد که ایران به دنبال حمایت روسیه و ترکیه از اقدامات و سیاستهایش در سوریه است ! این روزنامه همچنین در ادامه نوشته است که شاید اردوغان بعد از این سفر نظرش را نسبت به عضویت فنلاند و سوئد در ناتو عوض کند.

ترکیه از چند روز پیش مدام در حال هشدار دادن است که در صورتی که فنلاند و سوئد به تعهدات خود در مذاکرات پیوستنشان به ناتو عمل نکنند، آنکارا باز هم مانعی بر سر راه عضویت آنها در ناتو خواهد بود . این مسئله نشان می دهد ترکیه سعی دارد با نزدیک شدن به روسیه و همکاری با این کشور ، از تمام کارتهای خود برای حفظ منافع ملی اش استفاده کند و در این راه اگر نیاز باشد، به تعهدات و وعده های خود در برابر ناتو و آمریکا پایبند نخواهد ماند.

در پایان به نظر می رسد بررسی نتایج سفر پوتین و اردوغان به تهران نشان می دهد این سفر تا چه اندازه برای منطقه و غرب مهم بود و توانست نظم نوین منطقه ای را به رخ غرب بکشاند اما در مقابل بایدن نتوانست یک تضمین قطعی و تضمینی از عربستان برای افزایش میزان تولیدات نفتی اش بگیرد.