چرخش اردوغان به سوی همسایگان/ تنش زدایی در قفقاز

به گزارش نگاه نو، «عادل کوچالان» به بررسی نقش رسانه های ترکیه در انتخابات ریاست جمهوری و سیاست خارجی این کشور پرداخت. او که حیطه تخصصی اش در امور رسانه های ترکیه و عرصه اقتصادی است، می گوید: فدراسیون مستقل روزنامه نگاران ترکیه در ۱۰ موسسه سازمان یابی شده اند که در هر موسسه بیش از هزار روزنامه نگار مشغول به کارهستند و هزاران روزنامه نگار دراین فدراسیون فعالیت می کنند.

این فعال رسانه ای ترکیه درباره نقش رسانه های این کشور در انتخابات ریاست جمهوری و کارزار «رجب طیب اردوغان» و «کمال قلیچدار اوغلو»، گفت: رسانه ها نقش عمده ای در انتخابات ریاست جمهوری داشتند و دیدیم که در این کارزا چگونه از کمال قلیچدار اوغلو حمایت کردند، هر چه توانستند حمایت کردند و حتی مطالب زیادی علیه و یا در انتقاد از اردوغان چه به درستی و یا غیر صحیح منتشر کردند. اما دیدیم نتیجه این کارزا چه شد، هم در دور اول انتخابات و هم در دور دوم، این اردوغان بود که پیروز کارزار شد.

خوشبختانه مردم برخلاف نظر روزنامه ها، آقای اردوغان را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کردند. به نظر من، این انتخابات شگفت انگیز بود چرا که شماری از رهبران عدالت و توسعه که در گذشته با اردوغان همراه بودند، در جبهه غربگرا و کنار کمال قرار گرفتند.

کوچالان با اشاره به چرایی جدا شدن رهبران عدالت و توسعه از اردوغان، تصریح کرد: رفتن آنها از سمت اردوغان و قرار گرفتن در کنار کمال به مسائل داخلی و خارجی باز می گردد، در بعضی مسائل خارجی آنها طرفدار موضوعات غربی آمریکایی بودند. در مسائل داخلی نیز باید گفت که اردوغان رهبر حزب عدالت و توسعه است و طبیعی است که اعضا باید تحت نظر وی فعالیت کنند اما برخی از این افراد که وارد حزب و دولت شدند، به تدریج آمدند و خواسته های خودشان را مطرح می کردند. خواسته هایی که دولت این موضوعات را نمی پذیرفت و باعث جدایی آنها از دولت شد. فکر می کردند با داشتن تجربه اندکی که از حزب عدالت و توسعه بدست آوردند، می توانند موفق عمل کنند، اما آنگونه که می اندیشیدند، نشد.

وی با اشاره به جریان سازی رسانه ها و مطبوعات ترکیه در انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری، تاکید کرد: رسانه ها نقش موثری در انتخابات بازی نکردند و بیشتر جهات منفی و انتقادی نسبت به اردوغان را نشان دادند اما در این بین مردم واقعیت ها را می دیدند و خودشان تشخیص می دادند. آنها معیشت، تورم، اقتصاد و امنیت را می دیدند و با وجود همه این سختی ها باز هم رای به ماندن اردوغان دادند. به نظر من، شخص خود اردوغان، یک تنه در مقابل هجمه رسانه ها ایستاد.

رئیس فدراسیون مستقل روزنامه نگاران ترکیه در پاسخ به اینکه چرا کمال قلیچدار اوغلو در انتخابات به سمت آمریکا رفت، گفت: کمال متوجه یک موضوعی در جامعه ترکیه شده بود و آن ذائقه سیاسی بود که تغییر رهبر را دنبال می کرد، این را کمال متوجه شده بود. دیگر اینکه کمال مسیر دیگری نداشت. هم آمریکا و هم گروه کمال این را می خواستند، نمی توانست با توجه به سبقه اش که به عنوان دبیرکل جبهه خلق و میراث دار آتاتورک بود، به سمت شرق برود. مسائل داخلی را که نگاه می کرد، می گفت: مردم می توانند تغییر ذائقه داشته باشند اما بر خلاف آنچه که دنبال می کرد، این موضوع رقم نخورد. این پروژه ای بود که با همکاری آمریکا می خواستند به سرانجام برسانند اما موفق نشدند.

کوچالان با اشاره به رویکرد دولت جدید ترکیه نسبت به ایران، تصریح کرد: مردم معتقدند؛ با آمدن اردوغان، روابط ترکیه با کشورهای همجوار منطقه در بهترین شکل ادامه می یابد. مردم نمی خواهند که با کشورهای همسایه دچار مشکل باشیم یا تنش داشته باشیم، آنها معتقدند، با ایران می توانیم روابط خوبی داشته باشیم. سیاست اردوغان این است که به توسعه روابط اقتصادی و سیاسی خود با سایر کشورهای همجوار از جمله جمهوری اسلامی ایران بیشتر بپردازد.

وی با بیان اینکه سیاست خارجی اردوغان می تواند میراث ماندگار او در دولت پایانی باشد، گفت: روندی که در چند سال اخیر در سیاست خارجی ایجاد کرده درخشان است، مثلا ترکیه توانست کریدور غلاتی باشد که در زمان جنگ اوکراین ایجاد شد. او تلاش کرد تا عمده گندم را از اوکراین خارج و از طریق ترکیه به دیگر مناطق برساند.

اردوغان همچنین مخالف جنگ اوکراین است. او مخالف تجزیه سوریه است وحتی شرایط خود را با سوریه بهبود بخشید، اردوغان به توسعه همکاری با آذربایجان می پردازد تا تحولات قفقاز به سمت تنش نرود. همه اینها در سیاست منطقه ای او تاثیرگذار است و می توان این گونه راهبردها و فعالیت ها را به عنوان میراث ماندگار اردوغان نام برد.

کوچالان دیدار اردوغان با بشار اسد رئیس جمهور سوریه را بعید ندانست و گفت: اردوغان چندین بار در این باره سخن گفته که می خواهم با بشار اسد ملاقات کنیم، اما چه زمانی این ملاقات صورت گیرد نمی دانم، باید بسترهایش فراهم شود. روند کاری سیاست خارجی ترکیه نشان می دهد که نگاه و تعامل جدیدی با همسایگان خود در پیش می گیرد و به نوعی چرخش به سوی همسایگان خواهد داشت.