پراگماتیسم و ایدئولوژی؛ ارکان پیوند اردوغان و پوتین

به گزارش نگاه نو، میدل ایست فوروم در این تحلیل نوشت: رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و ولادیمیر پوتین همتای روسیه‌ای او اگر به عنوان روسای جمهور کشورهای دیگر با یکدیگر دیدار می‌کردند احتمالاً از یکدیگر متنفر می‌شدند اما امروز اردوغان عضو ناتو، تمایلی به طرفداری از روسیه نشان می‌دهد که قبلاً دیده نشده بود. راز این پیوند ظاهری چیست؟

ترکیه از پیوستن به تحریم‌های غرب علیه روسیه بر سر اوکراین امتناع کرده و در نتیجه برای پوتین سیگنال مثبت ارسال کرده است. آسمان ترکیه به روی خطوط هوایی روسیه باز و درهای آن به روی صدها هزار روس و پول آنها گشوده است. صادرات ترکیه به روسیه در حال افزایش و تنها در ماه تیر، صادرات به روسیه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۵ درصد افزایش یافته است.

شرکت دولتی روس اتم روسیه که در حال ساخت اولین نیروگاه هسته‌ای ترکیه است، حدود ۵ میلیارد دلار به شرکت تابعه ترکیه‌ای خود ارسال کرده که تازه اولین مورد از یک سری از این انتقال‌ها است. پول نقد روسیه به رفع حفره فزاینده در ذخایر ارز خارجی ترکیه کمک کرد؛ درست در زمانی که اردوغان برای تقویت اقتصاد بیمار کشور قبل از انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی در خرداد سال آینده به پول خارجی نیاز مبرم دارد. برخی از تحلیلگران این روند را طرحی برای باز کردن فضایی برای پارک کردن وجوه روسیه در ترکیه می‌دانند.

بلومبرگ در همین باره گزارش داد: به نظر می‌رسد افزایش ذخایر ارز خارجی و طلای بانک مرکزی ترکیه – به ۱۰۸.۱ میلیارد دلار در ۱۳ مرداد از ۹۸.۹ میلیارد دلار در ۴ مرداد – مربوط به جریان پول روسیه به ترکیه باشد.

در حال حاضر جریان‌های سرمایه به ترکیه به بالاترین حد خود رسیده است و به سیاست گذاران ترک اجازه داده با وجود کسری تجاری فزاینده و تقاضای ضعیف برای دارایی‌های لیر، ذخایر خارجی را افزایش دهند.

در ماه فروردین، مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه گفت که از الیگارش‌های روسیه در ترکیه استقبال می‌شود. همچنین در ماه آبان فایننشال تایمز گزارش داد که بین بهمن تا شهریور گذشته، مبلغ هنگفتی معادل ۲۸ میلیارد دلار از مبدأ نامشخص به ترکیه واریز شده است.

به گفته مارک پیرینی سفیر سابق اتحادیه اروپا در آنکارا، تعداد مهاجران روس در ترکیه و همچنین سرمایه‌گذاری‌های املاک و نقل و انتقالات مالی آنها به بانک‌های ترکیه به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

پیرینی نوشت: علاوه بر این، این ظن وجود دارد که روسیه در تلاش است تا برخی از اثرات تحریم‌های غرب را از طریق ترکیه دور بزند، به ویژه از طریق دستیابی به سهام در تجارت نفت ترکیه زیرا شرکت‌های مشترک به مبهم کردن تجارت روسیه در زمینه نفت کمک می‌کنند.

پیرینی در ادامه نوشت: سیاست کرملین بسیار عملگرایانه است، با علم به اینکه شرکای ترکیه در ناتو مایل هستند ترکیه را در ائتلاف آتلانتیک شمالی نگه دارند و آنکارا علاقه به ماندن در ناتو دارد، هدف پوتین همچنان ارتباط با ترکیه از طریق شبکه گسترده‌ای در دو طرف است از جمله در زمینه‌های دفاعی، انرژی، تجارت و مالی.

پوتین با انجام این کار آشکارا موقعیت اردوغان را در انتخابات آتی تقویت می‌کند.

آنچه مسلم است، پوتین می‌خواهد که اردوغان در قدرت بماند و او ترجیح می‌دهد با شخص دیگری به عنوان رهبر جدید ترکیه داد و ستد نکند. این قابل درک است. رقبای احتمالی اردوغان متعهد شده‌اند که پیوندهای قوی ترکیه با غرب را بازگردانند.

پیوند اردوغان و پوتین دو رکن اصلی دارد، یکی پراگماتیسم است؛ آنها از نظر استراتژیک، سیاسی و اقتصادی سود می‌برند و دیگری ایدئولوژیک است؛ هر دو از تمدن غربی بیزار هستند.