انتخابات ریاست جمهوری برزیل/اتهام زنی؛ فضای حاکم بر نخستین مناظره

به گزارش نگاه نو به نقل از شبکه تلویزیونی تله سور، اتهام‌های فساد مالی و کمک‌های اجتماعی به فقرا نخستین مناظره بین ۶ نامزد اصلی انتخابات ریاست جمهوری برزیل را داغ کرد. به دلیل کثرت نامزدها، فقط دو گفت‌وگوی مستقیم بین لولا داسیلوا رئیس‌جمهوری پیشین و ژائیر بولسونارو رئیس‌جمهوری فعلی برزیل صورت گرفت؛ نخستین گفت‌وگو در مورد فساد و دومی در مورد برنامه‌های یارانه‌ای برای فقیرترین شهروندان برزیلی متمرکز شد.

بر اساس آخرین نتایج نظرسنجی موسسه «دیتا فولها»، لولا داسیلوا رئیس‌جمهوری چپگرای سابق برزیل با کسب ۴۷ درصد آرا پیشتاز بوده و پس از آن، بولسونارو رئیس‌جمهوری فعلی این کشور با ۳۲ درصد آرا قرار دارد.

رئیس‌جمهوری راستگرای فعلی که به دلیل مدیریت بحران کووید-۱۹ و حمله به سیستم رای‌گیری و نظام انتخاباتی برزیل به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است، در رقابت جدی با لولا داسیلوا قرار دارد که با محبوبیت بی‌سابقه‌ای قدرت را ترک کرد.

بولسونارو از ابتدای بحث، پرونده‌های فساد افشا شده در دولت لولا را مطرح کرد و دولت لولا را «فاسدترین در تاریخ برزیل» دانست. رئیس‌جمهوری برزیل به این ترتیب تقریبا دو سالی را که لولا به خاطر دو محکومیت فساد در زندان گذراند، یادآور شد.

لولا داسیلوا نیز در دفاع از خود گفت که او «بسیار پاک‌تر» از بولسونارو است زیرا «توسط دادگاه عالی و سازمان ملل، بی گناه اعلام شد» و اطمینان داد که «او فقط به دلایل سیاسی زندانی شد تا بولسونارو بتواند در انتخابات پیروز شود».

این نماینده چپگرا از حزب کارگران (PT)، در دوران ریاست جمهوری خود رشد اقتصادی سریع برزیل را رقم زد اما به اتهام رشوه‌گیری به مدت ۱۹ ماه به زندان افتاد که البته سرانجام تبرئه و محکومیت‌هایش لغو شد.

بولسونارو در دفاع از دولت خود با اشاره به اینکه برزیل در مقایسه با چندین کشور در جهان با تورم کمتری مواجه است، دولت رقیب چپگرایش را به عنوان فاسد ترین دولت برزیل متهم کرد.

بولسونارو با اشاره به قراردادهای گران‌قیمت شرکت دولتی پتروبراس در دولت داسیلوا خطاب به او گفت: شما به چه دلیل قصد بازگشت به قدرت را دارید؟ آیا قصد دارید به همان کاری که در قبال پتروبراس انجام دادید، ادامه دهید؟

داسیلوا که براساس نظرسنجی ها پیروز احتمالی انتخابات آتی خواهد بود، سرمایه‌گذاری در حوزه‌های گوناگون از جمله بهداشت و مسکن در دوران دولت خود را برجسته کرد، «در دولت ما، پتروبراس (شرکت نفت و گاز برزیل) به سرمایه ۶۰ میلیارد رئال (واحد پول این کشور) رسید… ما به این شهرت داریم که بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها را در حوزه آموزش، اشتغال و نسل شرکت‌های کوچک و متوسط انجام دادیم».

لولا داسیلوا تاکید کرد شمار دانشجویان در ابتدای روی کار آمدن وی، سه میلیون و ۵۰۰ هزار دانشجو بود و این رقم در پایان دولت او به هشت میلیون نفر رسید. وی افزود: ما از آمازون نیز دفاع کردیم و هرگز در تاریخ اینقدر در دنیا مورد احترام نبوده‌ایم.

داسیلوا که از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۰ ریاست جمهوری برزیل را بر عهده داشت گفت دولت او باید به دلیل انجام بیشترین تلاش‌ها برای کاهش فقر در یادها بماند. وی افزود: کشوری که من ترک کردم، کشوری است که مردم حسرت آن را می‌خورند، این کشور اشتغال داشت، جایی بود که مردم حق داشتند با عزت زندگی کنند. و این کشوری است که رئیس‌جمهوری فعلی در حال نابودی آن است.

سیرو گومس، نماینده حزب کارگر دموکراتیک بر تمرکز دولت خود بر بخش آموزش تاکید کرد و خطاب به دولت فعلی گفت: آقای بولسونارو شما متوجه نیستید اما اینکه افرادی از زباله‌ها غذا تامین می‌کنند، یک انحراف است. ۳۳ میلیون برزیلی گرسنه هستند و یک نفر از هر چهار می‌تواند سه بار در روز غذا بخورد.

ترونیک و تبت نیز هر دو بر روی اصلاحات آموزشی تاکید کردند.

برخی از شدیدترین انتقاداتی که بولسونارو در این مناظره با آن مواجه شد، از سوی دو خانم در میان ۶ نامزد بود.

سناتور سیمون تبت، کاندیدای حزب میانه‌رو جنبش دموکراتیک برزیل در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان درگیری کنونی بین دولت بولسونارو و قوه قضاییه را حل کرد، گفت: ما رئیس‌جمهوری داریم که دموکراسی را تهدید می‌کند. ما باید رئیس‌جمهور را تغییر دهیم.

تبت همچنین بولسونارو را به تاخیر در خرید واکسن و انتشار اخبار جعلی درباره کووید-۱۹ متهم کرد.

بولسونارو در بخشی از صحبت‌هایش مخالفت خود با حقوق زنان را رد کرد و گفت که زنان برزیلی حامی او هستند زیرا او از خانواده دفاع می‌کند و با قانونی کردن مواد مخدر مخالف است.

حمله لفظی بولسونارو به یک روزنامه‌نگار به دلیل طرح پرسش درباره واکسن‌های کووید-۱۹ از یکی دیگر از نامزدهای حاضر، از اتفاقات جنجالی مناظره اول بود. بولسونارو خطاب به خبرنگار خانم گفت که او مایه شرمساری است و لحن توهین‌آمیز او تا جایی ادامه یافت که واکنش چند نامزد رقیب را در پی داشت. رقبای بولسونارو با سرزنش این رهبر راست افراطی از او خواستند تا به زنان احترام بگذارد.

همزمان با بحران بهداشتی بی سابقه، اوضاع نابسامان اقتصادی و ابطال پرونده‌های فساد علیه لولا داسیلوا، رئیس‌جمهوری پیشین برزیل سبب شده تا تداوم حضور بولسونارو در منصب ریاست جمهوری پس از انتخابات ۲۰۲۲ در هاله‌ای از تردید قرار گیرد. با افزایش محبوبیت و در صورت پیروزی احتمالی داسیلوا، بولسونارو نخستین رئیس‌جمهوری تک دوره‌ای برزیل خواهد بود.

حضور دوباره لولای ۷۶ ساله در قدرت، بازگشتی شگفت‌انگیز است زیرا در دوره ای که او رئیس جمهوری برزیل بود، اوضاع اقتصادی این کشور رونق داشت. لولا داسیلوا حدود یک دهه پیش در حالی مسند ریاست جمهوری را ترک کرد که در اوج محبوبیت بود. در دوره او برزیل در آستانه شکوه و عظمت ایستاده بود. اگرچه لولا ایناسیو داسیلوا، براساس برخی اشتباهات محاسباتی، در سال ۲۰۱۸ با اتهام فساد روانه زندان شد و از شرکت در انتخابات بازماند، اما تبرئه وی در سال گذشته (اوایل ۲۰۲۰) از اتهامات فساد مالی راه را برای حضور پررنگ او در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۲ و تغییر موازنه قدرت در این کشور هموار کرد.

بولسونارو که یک ملی‌گرای طرفدار مالکیت سلاح است، با نارضایتی فزاینده عمومی در مورد مدیریتش در همه‌گیری ویروس کرونا و تلاش برای تشویق استخراج معادن در آمازون مواجه شده و این در حالی است که تورم بالا و افزایش قیمت سوخت نیز به محبوبیت او لطمه زده است.

وی که در سال ۲۰۱۹ میلادی به قدرت رسیده همچنین نسبت به نظام رای‌گیری الکترونیکی این کشور ابراز نگرانی کرده است. او بدون هیچ مدرکی تاکید دارد که این سیستم در برابر تقلب آسیب‌پذیر است؛ ادعایی که توسط کارشناسان قضایی رد شده و آنها می‌گویند رئیس‌جمهوری به دنبال ایجاد شک و تردید قبل از رای‌گیری سال ۲۰۲۲ است تا نتایج را به چالش بکشد.