مذاکرات ایران و عربستان هنوز به سطح دیپلماتیک نرسیده است

به گزارش نگاه نو، علیرضا عنایتی درخصوص موضوعات مختلف با خبرگزاری اسپوتنیک روسیه گفتگو کرد که متن کامل مصاحبه به شرح زیر است:

همکاری روسیه و ایران را در منطقه و با کشورهای شورای همکاری چگونه ارزیابی می کنید؟ و آیا سفر آتی پوتین به تهران در این زمینه کمک می کند؟

روابط ایران و روسیه روابط رو به توسعه و رو به گسترشی است و در چارچوب منافع متقابل دو کشور این روابط دنبال می شود، کما اینکه دولت روسیه روابط مستحکم و پویایی با سایر کشورهای خلیج فارس دارد و این روابط در ابعاد مختلف وجود دارد و به چشم می خورد. طبیعتا ما از هر گونه شرایطی که در جهت آرام سازی منطقه و توسعه دامنه همکاری های ایران و کشورهای خلیج فارس صورت بگیرد، از این اقدامات استقبال می کنیم. بنای ایران در چارچوب کار با همسایگان چه همسایگان جنوبی در خلیج فارس و چه همسایگان شمالی، شرقی و غربی، برابر آنچه که رییس جمهور ایران درباره اولویت همسایگان تاکید کرده اند، توسعه مناسبات با این کشورها بر اساس حل و فصل مشکلات از طریق مفاهمه و گفتگو استوار است.

امیدواریم که ایران و کشورهای منطقه بتوانند دامنه همکاری های خود را بیش از پیش گسترش دهند.

روز شنبه هفته آینده (۱۶ ژوئیه) شهر جده عربستان قرار است میزبان نشستی شامل شش کشور شورای همکاری خلیج فارس، مصر، اردن، عراق و آمریکا می شود. در ظاهر و همانطور که در رسانه ها اعلام شده است، این نشست علیه ایران و با هدف تشکیل ائتلاف عربی علیه تهران است. آیا این نشست و نتایج آن بر مذاکرات شما با سعودی ها و برخی دیگر از کشورهای عربی تأثیر خواهد گذاشت؟ واین نشست و اهداف آن را چگونه می بینید؟

ما اخبار این نشست را دنبال می کنیم. در رسانه ها اهدافی برای این نشست بیان شده است. این ایده که ممکن است این نشست در جهت مواجهه با ایران باشد و یا ائتلافی علیه ایران شکل بگیرد، بیشتر موضوعی است که از طرف رسانه های رژیم صهیونیستی و یا بعضی از مسئولان این رژیم به آن اشاره شده است. تصور بر این است که مقامات رژیم صهیونیستی در جهت شکل دهی به این اجلاس حرکت می کنند در جهت مواجهه با ایران و یا تشکیل ائتلافی علیه ایران. ما رایزنی هایی با همسایگان خود داشته ایم و آنها تأکید کرده اند در هیچ ائتلافی علیه ایران نخواهند بود و چنین ائتلافی را علیه ایران قبول ندارند و از اینکه این اجلاس سمت و سوی ضدایرانی پیدا کند کاملا با احتیاط برخورد می کنند. ما بر این نکته تاکید داریم که رژیم صهیونیستی نتواند مسیری را برای این اجلاس در جهت مخالفت با ایران تعیین کند. عملا سابقه نشان داده است که هر گونه ائتلاف، دسته بندی و یا محور بندی ای ضد ایران یک مبنای بیرون منطقه ای دارد و از بیرون سازماندهی می شود، کشورهای منطقه نسبتا به این موضوع درایت کامل دارند و طبق فهم ما به دنبال چنین موضوعاتی نیستند. این محوربندی هایی که ممکن است از بیرون برای منطقه رقم بخورد در یک دوره ای در سال ۲۰۱۷ هم مطرح شد ولی کاملا با شکست مواجه شد. ما نسبت به آنچه که در منطقه است، اولویت را به همکاری و نزدیکی با یکدیگر می دهیم و انتظار ما این است که این اجلاس تحت تاثیر القائات مسئولین رژیم صهیونیستی و یا رسانه های صهیونیستی و یا بعضی دیگر که در جاهایی در آمریکا و جاهای دیگر دیدگاه های ضدایران دارند قرار نگیرد. ما انتظار داریم موضوعاتی در قالب ائتلاف ضد ایران و یا آنچه که به عنوان ناتوی خاورمیانه و اصطلاحاتی که در برخی موارد علیه ایران استفاده شده است، در اجلاس جده دیده نشود.

وزیر امور خارجه ایران آقای امیر عبداللهیان اعلام کرد که مشترکات زیادی بین ایران و مصر وجود دارد و تقویت روابط بین آنها به نفع منطقه و جهان اسلام است. و برخی گزارش‌های رسانه‌ها از گفت‌وگوهایی می‌گویند که بین شما و مصری‌ها و بین شما و اردنی‌ها در جریان است. آیا این گزارش های رسانه ای صحت دارد و آیا در حال حاضر مذاکرات مستقیمیا غیرمستقیم بین تهران، قاهره، تهران وعمان در حال انجام است؟ و اگر گفت‌وگوهای صورت می گیرد، هدف و فواید آن چیست؟

طبیعتا ایران عزم خود را بر توسعه روابط با کشورهای عربی و اسلامی گذاشته است و این یک راهبرد دائمی از طرف جمهوری اسلامی است. اما در رابطه با مصر و اردن شما قطعا می دانید که ما با اردن دارای روابط کاملا رسمی هستیم، سفارتخانه اردن در اینجا فعالیت می کند و سفارتخانه ما هم در اردن فعال است و ملاقات های متعددی از طرف نمایندگان ما و اردن به طور متقابل با مسئولین ذیربط صورت می گیرد. در رابطه با مصر هم علیرغم اینکه رابطه سیاسی برقرار نیست دفتر حفاظت منافع مصر در ایران فعال است و همچنین دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره و روسای نمایندگی ها با مسئولان ذیربط ملاقات هایی را انجام می دهند یعنی ما با اردن دارای روابط سیاسی هستیم و با قاهره دارای ارتباطات دیپلماتیک.

بنابراین بین ما و اردن و بین ما و مصر در حقیقت هیچ وقت انقطاعی به معنای فقدان گفت‌وگوها صورت نگرفته اما این که چیز جدیدی حادث شده باشد به نظر من بیشتر در چارچوب گزارش های رسانه ای قابل تفسیر است.

در ماه های اخیر ۵ دور مذاکره بین مقامات ایرانی و عربستانی در عراق برگزار شد، آیا دور جدیدی در راه است؟ و آیا چشم اندازی برای احیای روابط وتبادل نمایندگی دیپلماتیک بین دو کشور وجود دارد؟ و بازگشایی سفارت ها در آینده نزدیک؟

ما از آوریل سال ۲۰۲۱ تا کنون، پنج دور گفت‌وگو کردیم. پیشرفت های خوب و ملموسی در این گفتگوها داشتیم. در نتیجه این گفتگو ها دیپلمات های ایرانی نزد “او آی سی”مستقر شدند و به وظایف خود عمل می کنند. حج سال جاری با خوش آمدگویی مسئولان سعودی شکل گرفت و حجاج ایرانی اکنون در عربستان سعودی اعمال خود را با سهولت به جا آوردند. در برخی از مجامع منطقه ای و بین المللی نوعی از آرامش بین ما و عربستان سعودی و شاید هم در جاهایی همکاری وجود دارد. ما اقدامات اجرایی و جزئی طی این پنج دور گفتگو ها با یکدیگر داشته ایم. اگر طرف سعودی آمادگی برگزاری دور بعدی را داشته باشد و برای ورود به یک مرحله دیگر که می تواند در قالب یک گفتگوی سیاسی رقم بخورد آماده باشد جمهوری اسلامی استقبال می کند.

اعلام شده که در دور پنجم مذاکرات شما و سعودی ها بر سر «نقشه راه کلی برای عادی سازی روابط» توافق شد، آیا درباره این نقشه و جزئیات آن برای ما صحبت می کنید؟

همانطور که پیشتر توضیح دادم ما برخی از اقدامات اجرایی را کامل کردیم و این آمادگی را داریم که وارد مرحله جدید از گفتگوها با طرف سعودی بشویم.

رسانه‌هایی مانند (الشرق الاوسط، المدی العراقیه) به نقل از چند منبع گزارش دادند که مرحله نشست‌های امنیتی بین طرف‌های ایرانی و سعودی به پایان رسیده و دو طرف امروز وارد مرحله برگزاری جلسات با ابعاد دیپلماتیک شده‌اند … آیا واقعاً مذاکرات دو کشور به سطح دیپلماتیک رسیده است است؟

هنوز خیر

آیا سفر آتی وزیران امور خارجه ایران و عربستان به بغداد برای اعلام روابط دیپلماتیک که در رسانه هاگزارش شده است در آینده نزدیک اتفاق می افتد؟

هنوز تاریخی برای دیدار وزیران امور خارجه ایران و عربستان تعیین نشده است. با ادامه گفت‌وگو می توان زمینه گفت‌وگوهای سیاسی بین وزارت‌خارجه دو کشور را پدید آورد.

روابط مخفیانه اسرائیل و عربستان سعودی روز به روز در حال افزایش است و اعلام شد که نیروهای هوایی و ضد هوایی بین اسرائیل و برخی کشورهای عربی در کشور های حاشیه فارس و کشورهای نزدیک به ایران ادغام خواهند شد … این تهدید را چگونه می بینید؟

ما در خصوص روابط عربستان با اسرائیل گزارش دقیقی نداریم که بخواهیم در این مورد اظهار نظر کنیم. ولی در خصوص ورود اسرائیل به منطقه خلیج فارس و برقراری روابط با بعضی از کشور ها ما نگرانی های جدی خود را اعلام و تاکید کردیم که رژیم صیهونیستی رژیمی است اشغالگر و در ذات خودش تهدید آفرین و بر هم زننده امنیت است و حضورش در منطقه با این رویکرد صورت گرفته است. طبیعتا اگر به این موضوع که رژیم صیهونیستییک عنصر تهدیدگر است و آن را بعنوان یک عامل ناامنی و تنش افرین در منطقه بینیم باید نسبت به این موضوع کاملا هوشیار و حساس باشیم.

شما همیشه اعلام می کنید که سیاست حسن همجواری را ترجیح می دهید و به دنبال ایجاد روابط خوب با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس هستید وهمیشه اعلام می شود که آمریکا و اسرائیل در تلاش برای خرابکاری در این روابط هستند. آیا روابط شما و امارات در حال حاضر در سطح مورد نظر شما است؟ یا روابط امارات و اسرائیل بر آن تأثیر می گذارد؟

ما در حوزه روابط با امارات در بخش اقتصادی و تجاری روابط کاملا رو به گسترشی داریم و حجم مبادلاتی ایران و امارات هم افزایش یافته است. علاوه بر آن، دیدارهای مختلفی هم در سطح وزرا داشته ایم و وزیر خارجه ایران برای تسلیت درگذشت شیخ خلیفه بن زائد به امارات رفت و در آنجا با شیخ محمد بن زائد دیدار طولانی داشتند و طرفین بر لزوم گسترش مناسبات تاکید کردند.

روز گذشته وزیر محیط زیست امارات در اجلاس محیط زیست ایران شرکت کردند و تفاهم نامه دوجانبه ای برای مبارزه با گرد و غبار میان طرفین ایرانی و اماراتی به امضاء رسید. سفر های متقابلی بین ایران و امارات وجود دارد. ما ضمن اینکه نسبت به تهدید رژیم صهیونیستی در منطقه و نسبت به جمهوری اسلامی ایران هشدارهای لازم را می دهیم ولی فکر می کنیم که مناسبات ایران با امارات و سایر کشورهای منطقه بر مبنای سیاست همسایگی می تواند کاملا توسعه و گسترش یابد.