پیام های سفر بایدن به منطقه؛ حل بحران یا بحران آفرینی جدید؟

به گزارش نگاه نو، در جریان جنگ اوکراین و در پاسخ به درخواست های آمریکا برای افزایش تولید، ولیعهد عربستان مقامات کلیدی دولت بایدن را نادیده گرفت و از شرکت در تماس تلفنی با رئیس جمهوری خودداری کرد.

همچنانکه همه تحلیلگران اذعان دارند، سفر بایدن به عربستان حامل این پیام است که آمریکا هنگامی که منافع اقتصادی اش به خطر می‌افتد، به دنبال راههای دیگری است و اکنون نیز واشنگتن برای افزایش تولید و تحت کنترل داشتن قیمت های انرژی جهانی نیاز دارد.

روزنامه واشنگتن پست می گوید این سفر حاوی این پیام است که ادعای آمریکا درباره ارزش‌های حقوق بشری تا وقتی منافع اقتصادی این کشور در خطر نیفتاده، صحت دارد و واشنگتن حاضر است به قیمت نفت ارزان، ارزش‌های خود را کنار بگذارد.

رئیس جمهوری آمریکا در دور نخست انتخابات، قول داد که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان را به دلیل نقشی که در قتل جمال خاشقجی، ستون‌نویس منتقد روزنامه واشنگتن پست داشت، منزوی کند و جهان به دلایل زیادی فکر می کرد که واقعاً مد نظر او همین بوده اما اکنون چرا بایدن با زانوی خمیده به جده برود تا دست خون آلود یک منفور را فشار دهد؟ آیا او یک بار دیگر به دنبال رأی است؟

پایگاه خبری بریت بارت نیز روز سه شنبه به وقت محلی نوشت: حنان العتر، بیوه خاشقچی در ماه ژوئن نامه ای به رئیس جمهوری آمریکا ارسال کرده و از او درخواست ملاقات کرده بود، اما کاخ سفید با این درخواست مخالفت کرده است.

تقلا برای عادی سازی روابط اسرائیل وعربستان

بایدن در این سفر همچنین به دنبال توافق و عادی سازی روابط عربستان و رژیم صهیونیستی است؛ موضوعی که در ماه گذشته میلادی برای نخستین بار تارنمای آکسیوس از آن پرده برداشت و رسانه‌های رژیم صهیونیستی نیز به تازگی گزارش های بسیاری درباره تحول در روابط عربستان و این رژیم منتشر می کنند.

یائیر لاپید، نخست‌وزیر موقت فعلی رژیم صهیونیستی و نفتالی بنت، سلف وی در پی نزدیک شدن بیشتر رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی به طور مشخص عربستان سعودی در هفته‌های اخیر بوده‌اند.

گرچه کارشناسان معتقدند ریاض هنوز برای برقراری روابط دیپلماتیک رسمی آماده نیست، اما شاید برای همکاری نظامی آمادگی داشته باشد.

بنی گانتز وزیر جنگ رژیم صهیونیستی گفته است: «ما در حال گسترش همکاری‌ها با کشورهای دیگر و تضمین امنیت و ثبات در خاورمیانه، از جمله از طریق دفاع هوایی مشترک در منطقه هستیم.»

شبکه تلویزیونی صهیونیستی «کان» نیز اعلام کرده است که در سفر آتی بایدن به منطقه، یک قرارداد امنیتی بزرگ بین اسرائیل و عربستان رونمایی خواهد شد.

به گفته این شبکه، رژیم صهیونیستی در هفته‌های آینده تلاش خود را روی به سرانجام رساندن این قرارداد امنیتی با سعودیها تحت نظارت آمریکا متمرکز خواهد کرد؛ زیرا این رژیم در زمان حاضر روابط دیپلماتیک علنی و رسمی با عربستان ندارد و از این رو، این قرارداد باید با میانجیگری آمریکایی‌ها صورت گیرد.

شبکه صهیونیستی «کان» موضوع این قرارداد را فروش سامانه‌های سپر موشکی رژیم صهیونیستی به عربستان عنوان کرد و با اشاره به سفر آتی بایدن به فلسطین اشغالی، افزود که او پس از ورود به پایگاه هوایی «پالماخیم» (فلسطین اشغالی)، در آنجا با «بنی گانتس» وزیر جنگ و «آویو کوخاوی» رئیس ستاد ارتش رژیم صهیونیستی دیدار و از سیستم های سپر موشکی این رژیم از جمله سامانه های موسوم به «گنبد آهنین» و «حیتس» دیدن خواهد کرد.

رسانه های رژیم صهیونیستی نیز سه‌شنبه شب بیانیه مشترک اسرائیل و آمریکا در سفر بایدن به سرزمین‌های اشغالی را فاش کردند.

سازمان پخش رژیم صهیونیستی موسوم به «کان» در این باره به نقل از یک مقام صهیونیست گزارش داد؛ بیانیه مشترک سفر بایدن، اعلامیه قدس نام گذاری و در آن واشنگتن به امنیت اسرائیل متعهد خواهد شد.

به گفته این مقام صهیونیست، اعلامیه مذکور به این موضوع متعهد خواهد شد که اجازه ندهد ایران به سلاح ادعایی هسته‌ای دست یابد و اسرائیل نیز اجازه دفاع از خود را داشته باشد.

کان به نقل از این مقام صهیونیست که خواسته نامش محفوظ بماند، اعلام کرد: اعلامیه قدس تاکیدی بر تقویت روند عادی سازی کشورهای عربی با اسرائیل و گسترش دایره کشورهایی است که در توافق صلح با تل آویو درگیر هستند.

خروج از بحران با حربه ایران هراسی

در واقع دولت بایدن همچنان که در اروپا سیاست روس هراسی را پیش برده و این قاره را گرفتار جنگ کرده، اکنون با حربه ایران هراسی برای خروج خود از بحران هایش و مقابله با نفوذ منطقه ای ایران در پی ائتلاف سازی است.

جان کربی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید ۱۷ تیرماه در جمع خبرنگاران در توضیح برنامه سفر جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا به غرب آسیا (خاورمیانه) اذعان کرد؛ مقامات آمریکایی در حال گفت وگو با رهبران منطقه ای درباره قابلیت‌های دفاع هوایی در مواجهه با تهدید ایران هستند.

این مقام آمریکایی در ادامه ادعاهایش افزود: گفت وگوها شامل بررسی نحوه کمک آمریکا به دفاع هوایی در منطقه است؛ به گونه ای که بتواند همه قابلیت های دفاع هوایی را با هم ادغام کند تا واقعاً پوشش موثرتری برای مقابله با تهدید فزاینده ایران وجود داشته باشد.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به طرح موضوع تکمیل سامانه های پدافند هوایی در منطقه از سوی هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید و اظهارات تخاصم آمیز وی، گفت: طرح این موضوع تحریک آمیز بوده و جمهوری اسلامی ایران به این اظهارات از منظر تهدید علیه امنیت ملی و منطقه ای نگاه می کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان افزود: برخلاف این اظهارات نسنجیده، ایران همواره بر گفت وگو، مشارکت و همکاری منطقه ای برای تأمین امنیت و منافع مشترک کشورهای منطقه به دور از مداخله بیگانگان تاکید داشته است.

وی تصریح کرد: تلاش برای ایجاد نگرانی های جدید امنیتی در منطقه، نتیجه ای جز تضعیف امنیت مشترک منطقه ای و تأمین منافع امنیتی رژیم صهیونیستی نخواهد داشت و نمی توان با فریبکاری و ترویج ایران هراسی، حاشیه امنی برای رژیم صهیونیستی ایجاد کرد.

تداوم سیاستهای ترامپ روی دیگر دیپلماسی معنادار بایدن

از سوی دیگر، دولت بایدن که پس از ماهها مذاکره با ایران نتوانسته به توافق مدنظر خود دست یابد، به رغم اذعانش به شکست سیاست فشار حداکثری دولت تندروی دونالد ترامپ، همان سیاست را با عنوان پر زرق و برق برای تحمیل ارزش های آمریکایی و یکجانبه گرایی در پیش گرفته است. آنتونی بلینکن وزیر خارجه این کشور پس از تحریم های اخیر نفتی و صنعت پتروشیمی ایران در این باره به صراحت اذعان و از آن به عنوان “دیپلماسی معنادار” یاد کرده است.

جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا نیز در مقاله ای در واشنگتن پست پیش از سفرش به منطقه، با از انتقاد از سلفش دونالد ترامپ، بصراحت در این باره نوشته است: “در رابطه با ایران، ما با متحدان و شرکای خود در اروپا و سراسر جهان متحد شدیم تا انزوای خود را از بین ببریم. اکنون این ایران است که منزوی شده است تا زمانی که به توافق هسته‌ای بازگردد. ”

وی به اقدام ضد ایرانی صدور قطعنامه در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در ماه ژوئن سال جاری میلادی (۲۰۲۲) اشاره و اذعان کرد: دولت من به افزایش فشار دیپلماتیک و اقتصادی ادامه خواهد داد تا زمانی که ایران آماده بازگشت به پایبندی به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) باشد؛ همانطور که من همچنان آماده انجام این کار هستم.

ایران در واکنش به مقاله رئیس جمهوری آمریکا در روزنامه واشنگتن پست می گوید: تأکید آقای جو بایدن بر پیگیری سیاست فشار اقتصادی و دیپلماتیک علیه ایران، متناقض با اظهار تمایل مستمر آمریکا برای احیای توافق سال ۲۰۱۵ و در مسیر سیاست شکست خورده فشار حداکثری دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران است.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته است: دولت پیشین آمریکا با خروج یکجانبه از برجام‏، عملاً به راهبرد دیپلماسی چندجانبه برای حل و فصل اختلافات صدمه جدی وارد ساخت و دولت فعلی آمریکا نیز به رغم شعارها و ادعاهای خود مبنی بر بازگشت به توافق و جبران خطاهای دولت پیشین آمریکا، متأسفانه در عمل همان رویکرد را با تداوم تحریم و فشار اقتصادی دنبال می‌کند.

کنعانی، توسل به چنین سیاست شکست خورده ای علیه جمهوری اسلامی ایران به عنوان سازنده ترین کنشگر منطقه‏ را با ادعاهای آقای بایدن در همین نوشتار مبنی بر تلاش برای ایجاد خاورمیانه باثبات و امن در تعارض دانسته و تاکید کرده است: خاورمیانه امن‌تر و باثبات‌تر، تنها از طریق اقدام آمریکا در پایان دادن به سیاست تفرقه افکنی میان کشورهای منطقه، توقف سرازیر کردن تسلیحات به منطقه، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها، کنار گذاشتن سیاست حمایت بدون قید و شرط از رژیم صهیونیستی و نیز پایان دادن به سیاست ایران هراسی به دست می آید و تا زمانی که این سیاستهای غلط و بحران آفرین اصلاح نشود، آمریکا مسؤول اصلی بی ثباتی در منطقه غرب آسیا خواهد بود.

در مجموع باید گفت؛ تجربه حضور آمریکا در دو دهه اخیر در عراق و افغانستان نشان داده است ورود بیگانگان در هر فرآیند منطقه‌ای نه ‌تنها امنیت‌ساز و ثبات‌آفرین نیست، بلکه خود، عامل اصلی تنش‌زایی و ایجاد شکاف منطقه‌ای است.

حضور آمریکا در عراق و افغانستان نه تنها امنیت را برای این کشورها به ارمغان نیاورده، بلکه هرگونه زمینه‌سازی برای افزایش حضور و نقش‌آفرینی واشنگتن در ساز وکارهای امنیت منطقه‌ای، دستاوردی جز ناامنی، بی‌ثباتی و گسترش تروریسم در سطح منطقه به دنبال نداشته است.اکنون نیز انباشت تسلیحات و تشکیل پیمان ها برای دادن تنفس مصنوعی به رژیم صهیونیستی، نمی‌تواند امنیت‌ساز باشد و برقراری امنیت مشترک منطقه‌ای در گرو همکاری جمعی کشورهای منطقه و حفظ و پایداری آن است.

لذا امنیت غرب آسیا، مستلزم تفاهم درون منطقه ای است و حل بحران های آمریکا نیز همچنان که «جیم هایتاور» در پایگاه تحلیلی کامن دریمز نوشته است، نیاز به یک رهبر دارد نه یک اردک لنگ.این تحلیلگر آمریکایی می گوید: این یک نقص جدی برای یک رهبر منتخب است که به عنوان یک اردک لنگ قلمداد شود. با این وجود، بدتر از آن، این است که این “رهبر” لنگ قلمداد شود و رهبری او نیز زیر سوال رود.