احتمال تقابل نظامی آمریکا و چین بر سر موضوع تایوان

به گزارش نگاه نو، برخی کارشناسان معتقدند که جنگ روسیه و اوکراین با تحریک آمریکا آغاز شد و پس از آنکه به نگرانی‌های امنیتی مسکو درقبال پیشروی‌های ناتو در نزدیکی مرزهای غربی روسیه پاسخی داده نشد، سرانجام مسکو تصمیم گرفت که خود وارد عمل شود. تصمیمی که هنوز پس از  ۳ ماه نشانه ای از پایان درگیری مشاهده نمی‌شود.

باتوجه به اینکه بسیاری به این باور رسیده‌اند که سیاستهای واشنگتن باعث جسارت و تهور اوکراین و ورود به باتلاق کنونی بود، از سوی دیگر در هوای شرجی جنوب شرق آسیا نیز جزیره‌ای کوچک نقش مشابه اوکراین را برای آمریکا بازی می‌کند. مسئولیتی که این بار نقش مقابل وی را پکن بازی می‌کند. در دو دولت ترامپ و بخصوص بایدن حمایتهای آمریکا از تایوان شدت گرفت و مرور اتفاقات سالهای اخیر به خوبی نشان می‌دهد که آمریکا برای افزایش فشار به چین حساب ویژه ای بر روی تایوان باز کرده است.

سفر چندین هیئت سیاسی و نظامی آمریکا که آخرین مورد آن حضور ۵ عضو مجلس نمایندگان آمریکا در تایوان و گفتگو با تسای اینگ ون، رئیس و مقام های وزارت دفاع تایوان از جمله اقدامات تحریک آمیز آمریکاست. دعوت دولت بایدن از تایوان برای شرکت در نشست دموکراسی، حمایت متحدان آمریکا ازجمله لیتوانی در افتتاح سفارتخانه تایوان هم در همین راستا انجام شد.

امروز اوکراین؛ فردا تایوان؟

از زمان آغاز جنگ اوکراین تاکنون عبارت ” امروز اوکراین، فردا تایوان” اغلب در تایوان شنیده می‌شود. هرچند رئیس این جزیره متقاوت بودن شرایط اوکراین و تایوان صحبت کرد اما شرایط جغرافیایی تایوان و وجود اقیانوس به عنوان یک مانع طبیعی در اطراف آن به آن معنی است که آنها برای دفاع احتمالی از خود در برابر چین به حمایت آمریکا نیاز دارند.

اتفاقات اوکراین نیز ثابت کرد که فاصله زیادی بین قول و وعده و عمل وجود دارد و در همین رابطه ۷۰ درصد از شرکت کنندگان تایوانی در یک نظرسنجی  نسبت به سیاست مقاومت در برابر چین ابراز نگرانی کردند و از تسای اینگ ون خواستند که تلاش بیشتری در راستای تثبیت روابط با پکن و جلوگیری از کشیده شدن تایوان به سرنوشتی مشابه با اوکراین انجام دهند. در یک نظرسنجی مشابه در نشریه چاینا فوکس نیز از میزان تمایل مردم برای اعزام نیروهای آمریکایی به تایوان برای کمک به آنها در جنگ احتمالی با چین کاسته شده است.

خیز دولت تایوان برای تکرار سناریوی اوکراین

با اینحال دولت و بخش سیاسی تایوان به نظر مسیر بسیار خطرناکی را پیش گرفته‌اند و به دنبال پیوستن به ائتلاف آمریکا علیه چین هستند. آنها در این مسیر در تلاش برای گرفتن وعده حمایت از سوی کاخ سفید هستند و با خرید تجهیزات آمریکایی قدم زدن بر روی لبه تیغ را برگزیده‌اند. دعوت از مایک پامپئو، وزیر خارجه سابق آمریکا و انجام رزمایش‌های نظامی مشترک با این هدف در دستور کار قرار گرفته است.

دولت آمریکا نیز پس از تجربه جنگ اوکراین و مشخص شدن نقش آمریکا در وقوع این تنش که باعث نابودی زندگی میلیون‌ها نفر شد، تا اندازه ای نگران وجهه بین‌المللی خود است و تکرار تجربه مشابهی در تایوان می‌تواند بیش از گذشته باعث ضربه خوردن به اعتبار این کشور شود. شاید به همین دلیل است که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا پس از اظهار نظر جنجالی خود در ژاپن مبنی بر کمک آمریکا به تایوان درصورت تهاجم نظامی به چین، به سرعت حرف خود را پس گرفت. بایدن در تغییر موضعی سریع گفت: تغییری در سیاست “ابهام راهبردی” آمریکا در قبال تایوان ایجاد نشده است. حتی لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا نیز گفت تصور نمی‌کند بایدن تغییری در سیاست آمریکا در قبال کمک نظامی به تایوان را اعلام کرده باشد.

با اینحال برخی کارشناسان دیگر معتقدند باوجود تلاش مشاوران بایدن برای اصلاح صحبت‌های وی، اما آمریکا در مقایسه با اوکراین همواره علاقه بیشتری به دفاع از تایوان داشته است. اوکراین در منطقه ای قرار دارد که برای آمریکا از لحاظ ژئوپولتیک اهمیت بسیار کمتری به نسبت تایوان دارد. بررسی‌ صحبت‌های بایدن از نکات جالبی رمزگشایی می‌کند. رئیس‌جمهور آمریکا در قبال اوکراین به صورت علنی اعلام کرد که قصد اعزام نیروی نظامی برای کمک به این کشور را ندارد اما در ژاپن از تعهد واشنگتن برای استقرار نظامیان آمریکایی در تایوان خبر داده بود. هرچند باتوجه به کم شدن فاصله قدرت نظامی آمریکا و چین و فاصله بسیاری که آمریکا و تایوان با یکدیگر دارند، نتیجه جنگ احتمالی می‌تواند به سود چین تمام شود.

احتمال دیگری که باتوجه به واقعیت میدانی اخیر در اوکراین مطرح است تلاش آمریکا برای جلوگیری از ایجاد یک دشمن علنی برای خود و حضور در دو جبهه جنگ است. البته واشنگتن برای حفظ فشار به چین می‌تواند تنش در این منطقه را حفظ کرده و بدون علاقه برای دامن زدن به آن و نزدیک شدن به جنگی علنی،  تهدید و احتمال جدایی تایوان از چین را همچنان زنده نگه دارد.

این روزها درحالی بحث درباره حمله چین به تایوان جدی شده که تجربه اوکراین ثابت کرد وعده‌های متحدان قدیمی چندان معتبر نیست اما شاید غیرقابل مقایسه بودن اهمیت اوکراین و تایوان برای ایالات متحده باعث حضور دوباره نظامیان آمریکایی در جنگی غیرقابل پیش بینی پس از جنگ ویتنام شود.

تسنیم