دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا پیچیده تر از قبل است

به گزارش نگاه نو، سی‌ان‌ان در گزارشی تأکید کرده که مذاکرات روز شنبه می‌تواند پیچیده‌تر باشد زیرا قرار است به جزئیات فنی برنامه هسته‌ای ایران پرداخته شود؛ بخشی که همچنان محل اختلافات عمیق تهران و واشنگتن است. این شبکه تصریح کرده که حالا دیگر واشنگتن به‌صراحت، شرایط خود را مطرح کرده و همین مسئله مذاکرات را وارد مرحله سخت‌تری می‌کند.

غنی‌سازی، محل اختلاف جدی ایران و آمریکا

یکی از مسائل مهمی که به نظر می‌رسد می‌تواند در پیشبرد مذاکرات خلل ایجاد کند؛ موضع‌گیری‌های اخیر مسئولان آمریکایی در مورد مسئله غنی‌سازی اورانیوم در ایران است.

مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، روز چهارشنبه اعلام کرد که آمریکا معتقد است ایران نباید اورانیوم موردنیاز برای برنامه انرژی صلح‌آمیز خود را در داخل غنی‌سازی کند بلکه باید این سوخت را وارد کند. این در حالی است که تهران بارها اعلام کرده که حق غنی‌سازی اورانیوم یک حق غیر قابل مذاکره است.

از سوی دیگر، رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ همچنان با وجود «رضایت‌بخش بودن» مذاکرات از سوی هر دو طرف، به تهدیدات خود ادامه داده و اعلام کرده در صورت عدم‌پذیرش توافق از سوی ایران، احتمال حملات نظامی به این کشور وجود دارد.

دونالد ترامپ چه می‌خواهد؟

سی‌ان‌ان نوشته که ترامپ خواهان توافقی «قوی‌تر» از توافق سال ۲۰۱۵ است اما مقامات دولت او در هفته‌های اخیر مواضع متغیری داشته‌اند.

این رسانه تأکید کرده که برخی اظهارنظرها حاکی از این است که واشنگتن حاضر است برنامه انرژی صلح‌آمیز ایران را بپذیرد؛ به‌شرط آنکه غنی‌سازی داخلی کنار گذاشته شود.

پیش‌تر نماینده ترامپ در مذاکرات، استیو ویتکاف هم مواضع متفاوتی را اتخاذ کرده بود. موضع‌گیری‌های ویتکاف در ابتدا بر درصد غنی‌سازی اورانیوم در ایران متمرکز شده بود اما وی یک روز پس از این موضع‌گیری، در پستی در شبکه ایکس تصریح کرد که هر توافق نهایی باید شامل توقف کامل برنامه غنی‌سازی و تسلیحاتی ایران باشد.

پیت هگزث، وزیر دفاع آمریکا نیز خواهان انحلال کامل برنامه هسته‌ای ایران شده است. مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا هم گفته ایران می‌تواند یک برنامه انرژی صلح‌آمیز داشته باشد؛ ولی باید سوخت آن را وارد کند. او افزوده: «اگر ایران بر غنی‌سازی اصرار کند، تنها کشوری خواهد بود که بدون داشتن برنامه تسلیحاتی، اورانیوم را غنی‌سازی می‌کند – که این نگران‌کننده است.»

وی در حالی چنین اظهارنظری کرده که برخی دیگر از کشورهای جهان، از جمله برزیل هم برای انرژی صلح‌آمیز، اورانیوم غنی‌سازی می‌کنند.
در نقطه مقابل، ایران بر حق خود برای غنی‌سازی اورانیوم تأکید کرده و دولت ترامپ را به ارسال پیام‌های متناقض متهم کرده است.

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایرانگفته: «برنامه غنی‌سازی ایران یک موضوع واقعی و اصولی است. ما آماده‌ایم برای رفع نگرانی‌ها اعتمادسازی کنیم اما حق غنی‌سازی غیر قابل مذاکره است.»

تهران همچنین خطوط قرمز دیگری را نیز مشخص و تصریح کرده که موضوعاتی مانند صنعت دفاعی این کشور، از جمله برنامه موشکی، نباید وارد مذاکرات شود و این مذاکرات تنها باید بر مسئله هسته‌ای معطوف باشد.

چالش‌های دیگر در مذاکرات

هم‌زمان با مذاکرات غیرمستقیم میان عراقچی و ویتکاف، تیم‌های فنی و کارشناسی نیز از امروز وارد عمل خواهند شد. مایکل آنتون، رئیس‌دفتر برنامه‌ریزی سیاسی وزارت خارجه آمریکا، هدایت تیم فنی ایالات متحده را بر عهده دارد؛ تیمی متشکل از حدود ۱۲ کارشناس از نهادهای مختلف دولتی. این تیم قرار است جزئیاتی نظیر کاهش تحریم‌ها و محدودیت‌های فنی برنامه هسته‌ای ایران را بررسی کند.

تریتا پارسی، معاون مؤسسه کوئینسی در واشنگتن، گفته که این مذاکرات فنی دشوار خواهند بود زیرا شامل مسائلی می‌شوند که در برجام ۲۰۱۵ گنجانده نشده بودند.

وی همچنین هشدار داده اگر شروطی مانند «مدل لیبی» (انحلال کامل برنامه هسته‌ای) مطرح شوند؛ مذاکرات با شکست مواجه خواهد شد. انحلال کامل صنعت هسته‌ای ایران در واقع خواسته اسرائیل است. ایران بارها چنین مدلی را رد کرده است.

سی‌ان‌ان تأکید کرده که اگر آمریکا بخواهد محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران «دائمی» باشد؛ احتمال شکست مذاکرات بیشتر می‌شود. برجام فعلی قرار است در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی شود مگر اینکه شورای امنیت سازمان ملل تصمیم دیگری بگیرد.