آیا دونالد ترامپ می‌تواند به جنگ اوکراین پایان دهد؟

به گزارش نگاه نو، خاتمه‌دادن به جنگ در اوکراین از مهم‌ترین و پرتکرارترین وعده‌های رئیس‌جمهور منتخب آمریکا بود. دونالد ترامپ نه‌تنها بر پایان‌دادن به درگیری‌های مسکو و کی‌یف تأکید کرده بود؛ بلکه حتی مدعی شده بود که می‌تواند ظرف یک روز این جنگ را تمام کند.

موشک‌های دوربرد و ورود جنگ به مرحله جدید

دولت بایدن اخیراً از بیم قطع احتمالی کمک‌های ایالات متحده به کی‌یف در دولت آینده، تصمیمات جسورانه‌تری را دررابطه‌با اوکراین اتخاذ کرده است. این دولت نه‌تنها ارسال کمک‌های تسلیحاتی به اوکراین را تسریع کرده است؛ بلکه اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد را نیز برای کی‌یف صادر کرد.

کاخ سفید همچنین اعلام کرده است که حدود ۹ میلیارد دلار باقی‌مانده کمک امنیتی را قبل از روی کار آمدن ترامپ به اوکراین اختصاص خواهد داد. چیزی بیش از ۷ میلیارد دلار از این مبلغ به تسلیحات و مهمات از ذخایر پنتاگون و حدود ۲.۱ میلیارد دلار هم برای سفارش تسلیحات بیشتر به پیمانکاران دفاعی ایالات متحده تخصیص داده می‌شود.

بایدن تنها در فاصله دو مانده تا پایان حضور خود در کسوت رئیس‌جمهور، با اقدامات خود جنگ در اوکراین را تا حد زیادی وارد مرحله جدیدی کرده است. این رئیس‌جمهور در تلاش است تا پیش از شروع کار دولت بعدی، روند درگیری‌های کی‌یف و مسکو را به نفع اوکراین تغییر دهد و شرایط را برای چانه‌زنی‌ بیشتر در مذاکرات احتمالی صلح در آینده فراهم کند.

دو کشور انگلیس و فرانسه هم با پشتیبانی ایالات متحده به اوکراین برای استفاده از موشک‌های دوربرد چراغ‌سبز نشان داده‌اند.

آمریکا پس از صدور مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد، ارسال مین‌های ضدنفر را هم برای اوکراین تأیید کرد تا از پیشروی نیروهای روسی جلوگیری کند.

برنامه ترامپ برای پایان جنگ اوکراین چیست؟

اظهارات پیشین رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده در مورد اوکراین، گمانه‌زنی‌ها در مورد قطع یا کاهش حمایت‌های آمریکا از اوکراین و تحت‌فشار قرار دادن این کشور برای ورود به مذاکرات صلح را افزایش داده است.

رسانه‌های غربی به نقل از برخی مشاوران ترامپ گزارش داده‌اند که این سیاستمدار جمهوری‌خواه، به دنبال ایجاد منطقه غیرنظامی ۸۰۰ مایلی بین ارتش‌های روسیه و اوکراین است و همچنین قصد دارد پیوستن کی‌یف به ناتو را برای حدود دو دهه به تعویق بیندازد.

به اذعان وال‌استریت ژورنال، توافق پایان‌دادن به خصومت‌ها بین دو کشور اوکراین و روسیه با حضور نیروهای حافظ صلح اروپایی (و شاید نیروهای حافظ صلح از دیگر نقاط جهان) در دو طرف خط جداکننده میان دو طرف متخاصم صورت خواهد گرفت.

علاوه بر این، این طرح صلح شامل تعهد هر دو طرف به عدم استفاده از ابزار نظامی برای تصرف یا بازپس‌گیری قلمرو، حمایت غرب از بخش دفاعی اوکراین و همچنین تعلیق ۲۰ساله عضویت اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) خواهد بود.

برخی از مشاوران سابق رئیس‌جمهور منتخب ایالات متحده نیز پیش‌بینی کرده‌اند که دولت آینده ارسال کمک‌های تسلیحاتی به اوکراین را به ورود این کشور به مذاکرات صلح منوط خواهد کرد.

مسیر دشوار پیشِ روی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا

کارشناسان غربی تأکید کرده‌اند که در مسیر برقراری توافقنامه صلح بین مسکو و کی‌یف موانع بزرگی وجود دارد. از یک‌سو اوکراین بر بازپس‌گیری مناطقی از خاک خود که به کنترل روسیه درآمده است؛ تأکید دارد و همچنین مصرانه خواهان پیوستن به ناتو است و از سوی دیگر مسکو به‌شدت با ملحق شدن اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی مخالف است و همچنین حاضر نیست مناطق تسلط یافته خود را به طرف دیگر درگیری بازگرداند.

رئیس‌جمهور روسیه ولادیمیر پوتین تصریح کرده است که کی‌یف نه‌تنها باید انصراف خود را از پیوستن به ناتو رسماً اعلام کند؛ بلکه باید برنامه‌ای برای نظامی‌سازی نیز نداشته باشد.

پوتین همچنین تأکید کرده است که کی‌یف باید موضعی بی‌طرفانه را اتخاذ کند و به دنبال تولید سلاح هسته‌ای نیز نباشد. لغو تحریم‌ها علیه روسیه هم از دیگر خواسته‌های مسکو است.

گرچه فراهم‌شدن امکان استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد تا حدودی درگیری‌های کی‌یف و مسکو را وارد فاز جدیدی کرده است اما به اذعان کارشناسان این اقدام هم چندان نمی‌تواند مسیر جنگ را به سود اوکراین تغییر دهد.

نشریه تحلیلی نشنال اینترست تأکید کرده است که تصمیم بایدن برای صدور مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد برای اوکراین بسیار دیرهنگام صورت‌گرفته است و اقدام چندان تأثیرگذاری به‌حساب نمی‌آید.

مسکو نیز در واکنش به این اقدام بیکار ننشسته و با به‌روزرسانی دکترین هسته‌ای خود شرایط را برای کی‌یف سخت‌تر از پیش کرده‌ است. بدین ترتیب از این به بعد مسکو می‌تواند علیه کشوری غیرهسته‌ای که از حمایت کشورهای هسته‌ای برخوردار است؛ از تسلیحات هسته‌ای استفاده کند.

علاوه بر این، روسیه نیز حملات موشکی خود را علیه کی‌یف تشدید کرده و از موشک‌هایی بهره برده است که به اذعان مسئولان روسی، فناوری مقابله با آن‌ها وجود ندارد.

کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند مسکو در حال حاضر و دست‌کم تا روی کار آمدن دولت بعدی آمریکا از تسلیحات هسته‌ای علیه کی‌یف استفاده نمی‌کند و سیاست‌گذاری اصلی خود را به پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید موکول می‌کند. بااین‌حال باتوجه‌به فاصله زیاد بین خواسته‌های طرفین درگیری، ترامپ جمهوری‌خواه کار بسیار دشواری برای برقراری صلح بین اوکراین و روسیه دارد.

این موضوع را نیز باید موردتوجه قرار داد که جنگ مسکو و کی‌یف فرصت خوبی را برای کشورهای اروپایی به‌ویژه اعضای ناتو فراهم کرده است تا به‌صورت غیرمستقیم با روسیه وارد جنگ شوند و مانع از قدرت‌یابی بیشتر این کشور در جهان شوند. درنتیجه ممکن است کشورهای ناتو نیز در مسیر مذاکرات صلح سنگ‌اندازی کرده و جنگ را طولانی‌تر کنند.