بیماری شاه عربستان و استراتژی ولیعهد برای تثبیت قدرت

به گزارش نگاه نو، خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی به وضعیت جسمانی سلمان بن عبدالعزیز پادشاه ۸۸ ساله سعودی و استراتژی محمد بن‌سلمان ولیعهد ۳۹ ساله برای تحکیم و تثبیت قدرت خود پرداخته است.

بلومبرگ نوشته است:‌ طی هفته اخیر که دیوان پادشاهی سعودی بیانه‌ای درباره ابتلای ملک سلمان به التهاب ریه و بستری شدن او در بیمارستان تخصصی “ملک فیصل” منتشر کرد توجهات به موضوع جانشینی شاهزاده جوان افزایش یافته است.

این گزارش می افزاید، محمد بن سلمان از زمانی‌که پدرش در سال ۲۰۱۷ او را به عنوان ولیعهد منصوب کرد، حاکم واقعی عربستان سعودی است.

ارزیابی‌ها حاکی است که احتمال می‌رود محمد بن‌سلمان در مرحله بعدی به جای توسل بر مشت آهنینی، که قبلا برای سرکوب هر معارضی، چه در خانواده سلطنتی و چه در میان مذهبی‌ها و چه تبعیدیان، استفاده می‌کرد، به جلب آرای مخالفان احتمالی و تحکیم سلطه داخلی خود متمرکز شود.

یکی از عناصر کلیدی برای مدیریت همه اینها، چشم‌انداز ۲۰۳۰ است که توسط محمد بن سلمان برای کاهش وابستگی اقتصاد عربستان به نفت از طریق سرمایه گذاری در همه زمینه‌ها، از گردشگری گرفته تا خودرو‌های الکتریکی و ارتباطات، راه‌اندازی صورت گرفته است.

اما این کار آسانی نخواهد بود؛ زیرا قیمت نفت در سطح ایده‌آل بن‌سلمان نیست که او برای تامین مالی برنامه‌های تریلیون‌ها دلاری خود به آن نیاز دارد. همچنان که بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی هنوز تمایلی به فعالیت و سرمایه‌گذاری در پادشاهی سعودی ندارند.

ولی از آنجایی که این کشور درهای خود را بیشتر بر روی سرمایه‌گذاری خارجی باز کرده است محمد بن سلمان باید نارضایتی احتمالی کسانی که احساس می‌کنند از قافله عقب مانده‌اند و یا می‌ترسند پادشاهی هویت اسلامی خود را از دست بدهد، مدنظر قرار دهد.

بلومبرگ در ادامه این گزارش به روابط پادشاهی سعودی با کشورهای خارجی اشاره می‌کند و می‌نویسد که چالش‌ها و دشوارهای ریاض در اتخاذ اقدامات دیپلماتیک نیز به همان اندازه دشوار خواهد بود.

انتظار می‌رود روابط بین عربستان سعودی و همسایگانش در شورای همکاری خلیج‌فارس با تنش‌های بیشتری مواجه شود؛ زیرا این کشور به دنبال تبدیل شدن به کانون اصلی مالی و اقتصادی در منطقه است.

همچنین، در حالی که ریاض درصدد تقویت مشارکت دفاعی و فناوری با ایالات متحده است، برای گسترش مناسبات و همکاری‌ها با چین و روسیه نیز تلاش می‌کند.

نویسنده این گزارش خاطرنشان کرده که حفظ روابط حسنه با تهران که سال گذشته با میانجیگری چین به نتیجه رسید، ممکن است در برهه‌ای با عادی‌سازی روابط میان ریاض و تل‌آویو در تعارض قرار بگیرد.

این گزارش در عین حال متذکر می‌شود که احتمال وقوع رویدادهای منطقه‌ای غیرمنتظره در آینده بر برنامه‌های آینده پادشاهی تأثیر خواهد گذاشت، همانطور که حمله حماس به فلسطین اشغالی در ۷ اکتبر (عملیات طوفان الاقصی) و جنگ ویرانگر غزه باعث بروز تغییراتی در این زمینه شده است.

دولت جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا ماهها است برای عادی سازی روابط میان عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی و امضای توافقنامه صلح میان آنها خیز برداشته است ولی عملیات طوفان الاقصی، مذاکرات درباره این توافق را در بن‌بست قرار داده است.

عربستان سعودی از جنگ مرگبار رژیم صهیونیستی علیه باریکه غزه، که تاکنون بیش از ۳۵ هزار شهید- عمدتا از میان کودکان و زنان- برجای گذاشته به شدت انتقاد کرده و گفته است تا زمانی که نیروهای اسرائیلی از این باریکه عقب‌نشینی نکنند و توافقی بر سر تشکیل کشور فلسطینی حاصل نشود، هرگز با اسرائیل روابط برقرار نمی‌کند.