چرایی شکست راهبرد بایدن در آفریقا از نگاه پولیتیکو

به گزارش نگاه نو به نقل از این نشریه، به نظر می‌رسد مقام‌های آمریکایی دریافته اند که راهبرد آنها برای فشار بر نیجر و سایر کشورهای آفریقایی جنگ زده برای قطع ارتباط با مسکو دیگر کارساز نیست.

به گفته ۲ مقام آگاه آمریکایی، فروپاشی اخیر در روابط با نیجر پس از ورود جنگنده‌های روسی و احتمال عقب نشینی نیروهای آمریکایی، باعث شده تا دولت جو بایدن درباره رویکرد خود برای حفظ متحدانش در مناطق ناآرام آفریقا فرضیات دیگری را در پیش گیرد.

این نشریه می‌افزاید: در حال حاضر کشورهای سراسر قاره آفریقا، از جمله چاد، جمهوری آفریقای مرکزی، مالی و لیبی ارتباط خود را با روسیه به ویژه در حوزه امنیت گسترش داده اند.

به گفته یکی از مقام‌های واشنگتن، جنگنده های شبه نظامی روس وارد نیجر شده و همین امر آمریکا را مجبور کرده تا برنامه خروج یک هزار و ۱۰۰ تن از کارکنان نظامی خود را از این کشور در چند ماه آینده در نظر بگیرد.

مقام‌های آمریکایی مدعی هستند که یکی از عمده نگرانی های آنها برای خروج از نیجر، از دست دادن پایگاه نظامی مهم در این کشور است که از آن برای مبارزه با داعش استفاده می شد.

کامرون هادسون افسر اطلاعاتی سابق آفریقا در سازمان سیا گفت: «وقتی همه کشورهای آفریقایی (که شاهد کودتا بودند) فرانسوی‌ها را بیرون کردند، ما سعی کردیم با ایجاد صلح بتوانیم حضور خود را در آنجا حفظ کنیم. اما همه این راه حل ها جواب نمی دهد. ما الان خارج و روسیه اکنون وارد شده است».

نکته دیگر قابل تامل از نظر نویسنده این مطلب آن است که مطابق قانون آمریکا، دولت اجازه تامین بودجه دولت های کودتا، از جمله نیجر را ندارد. با این وجود مقام‌های ایالات متحده تلاش کرده اند تا زمانی که دوباره بتوانند حمایت های مالی و نظامی ارائه دهند، روابط دیپلماتیک خود را با این کشورها که بسیاری از آنها دارای منابع طبیعی گسترده ای هستند، حفظ کنند.

در این میان، رهبران آفریقایی نیز اگرچه اعلام کرده اند که خواهان حفظ روابط دیپلماتیک با واشنگتن هستند، اما پیشنهاد آنها را برای قبول دموکراسی به طور کامل نپذیرفته اند.

برخی از رهبران آفریقایی از مداخله روسیه استقبال کرده و می گویند مسکو می تواند برخلاف واشنگتن کمک های امنیتی فوری را ارائه دهد. اما برخی دیگر حتی خواسته های آمریکا برای اصلاحات را پس زده و تاکید می کنند که غرب حق ندارد در مورد دموکراسی در آفریقا سخنرانی کند، آن هم وقتی که چالش های مشابهی را با متحدان دیگر خود در سایر نقاط جهان دارد.

از همین رو مقام‌های آمریکایی در تلاش برای یافتن راهی با هدف حفظ اتحادهای دیرینه در کشورهای آفریقایی دارای منابع طبیعی قابل توجه هستند. یکی از مسئولان پنتاگون گفت: «مقام‌های آمریکایی به طور فزاینده ای بر این باورند که خروج کامل از کشورهایی که در حوزه دموکراسی با چالش هایی روبرو هستند، ممکن است عاقلانه نباشد. ضمن آنکه این اقدام شکاف بزرگی را برای دیگر رقبا مانند مسکو یا پکن فراهم می کند».

پولیتیکو با اشاره به همین موارد اضافه می کند: به همین دلیل آمریکا سعی دارد با استفاده از گزینه های محدود حداکثر استفاده را ببرد. از نظر نگارنده این مطلب، جدیدترین راهبرد واشنگتن در نیجر تخریب مزدوران روس در این قاره به اتهامات گسترده نقض گسترده حقوق بشر است تا از این راه، سران آفریقایی نسبت به اتحاد با مسکو دلسرد شوند.

یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، در همین مورد گفت: «مشارکت روسیه در آفریقا مفید نیست. این یک رابطه انگلی است». اما تاکنون هیچ یک از این تلاش ها نتوانسته در تصمیم رهبران آفریقایی به ویژه آنهایی که پس از کودتا به قدرت رسیده اند، خدشه ای ایجاد کند. یک مقام آمریکایی در توضیح این شرایط گفت: آفریقایی ها نیاز فوری در حوزه امنیتی دارند و آمریکا نمی تواند چنین نیازی را برطرف سازد.

وی افزود: برتری واقعی روس ها نسبت به آمریکایی در آفریقا این است که آنها می توانند سلاح و بالگرد بفروشند. چالش‌های امنیتی بسیاری در آفریقا وجود دارد و نیاز به سلاح بالاست.

پولیتیکو نیز در همین زمینه استدلال کرده است: روسیه با علم به همین موارد، فرصت را غنیمت شمرده و از مزدوران و دیگر جنگجویان برای کمک به تامین امنیت آفریقا استفاده می کند. به عنوان مثال، اعضای گروه شبه نظامی واگنر (برجسته ترین نیروی شبه نظامی روسیه که در گوشه و کنار جهان از جمله اوکراین و آفریقا فعالیت می کند) در مالی به نیروهای دولتی این کشور در انجام حملاتی که در ماه‌های اخیر منجر به کشته شدن تعداد زیادی غیرنظامی شده، کمک می‌کنند؛ موضوعی که زنگ خطر را در میان مقام‌های دولت بایدن به صدا درآورده و از همین رو مسئولان امر در تلاش برای مذاکره با رهبران آفریقایی و ماندن در این مناطق هستند.

با این وجود، هنوز مشخص نیست که نیروهای آمریکایی به زودی از نیجر خارج شوند یا خیر. یک مقام ارشد آمریکایی در این خصوص گفت: احتمال دارد ایالات متحده همچنان به آموزش ارتش در نیجر کمک کند.

سرلشکر پاتریک رایدر سخنگوی پنتاگون دیروز دوشنبه از آغاز گفت‌وگوها بین آمریکا و نیجر برای خروج منظم نیروهای آمریکایی از این کشور خبر داد و گفت که وزارت دفاع در حال اعزام هیاتی کوچک برای شرکت در این مذاکرات است. وی در عین حال هیچ جزئیاتی در مورد زمان دقیق ورود هیات گفته شده و یا خروج نیروهای آمریکایی از نیجر ارائه نکرد.

آمریکا پس از استقلال نیجر از فرانسه در سال ۱۹۶۰، روابط دیپلماتیک خود را با این کشور آفریقایی آغاز کرد. واشنگتن به ویژه پس از ساخت یک پایگاه نظامی برای نظارت بر پرواز هواپیماها و پهپادها در نیجر حضور خود را در این کشور بیش از پیش تثبیت کرد.