پرونده جدید رژیم صهیونیستی در لاهه با موضوع اشغالگری

به گزارش نگاه نو، دیوان بین‌المللی دادگستری از امروز دوشنبه (۳۰ بهمن) جلسات شش‌گانه‌ای را با موضوع بررسی پیامد‌های حقوقی اشغال فلسطین از سوی رژیم صهیونیستی برگزار می‌کند؛ در این جلسات تاریخی، که به مدت یک هفته در کاخ صلح لاهه برگزار می‌شود، ۵۲ کشور حضور خواهند داشت.

مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۲۲ (آذر ۱۴۰۱) از لاهه خواسته بود تا نظر مشورتی غیرالزام‌آور خود را در مورد پیامد‌های قانونی ناشی از سیاست‌ها و عملکرد‌های رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین از جمله شرق قدس ارائه کند؛ اگرچه نظر لاهه در این پرونده غیرالزام‌آور است، اما می‌تواند در میانه تشدید فشار‌های حقوقی بر رژیم صهیونیستی به دلیل جنگ اخیر این رژیم علیه غزه، عامل موثری برای دست‌کم توقف این جنایت باشد.

هفته گذشته آفریقای جنوبی برای بار دوم رژیم صهیونیستی را در دادگاه لاهه بابت عملیات در غزه به چالش کشید. آفریقای جنوبی از این دادگاه خواست صدور تدابیر اضطراری جدید برای محافظت از فلسطینی‌ها را با توجه به قصد رژیم صهیونیستی برای گسترش عملیات نظامی خود به شهر پرتراکم رفح مد نظر قرار دهد.

در سرزمین‌های اشغالی پس از ۱۹۶۷ چه می‌گذرد؟

رژیم صهیونیستی کرانه باختری، قدس شرقی و نوار غزه را در جنگ ۱۹۶۷ اشغال کرد؛ فلسطینی‌ها به دنبال بازپس گرفتن هر سه منطقه هستند، اما رژیم صهیونیستی کرانه باختری را منطقه مورد مناقشه می‌داند که آینده آن باید در مذاکرات تعیین شود.

براساس اعلام یک گروه ناظر صلح، رژیم صهیونیستی در این منطقه ۱۴۶ شهرک ساخته و بیش از ۵۰۰ هزار صهیونیست را در آن‌ها اسکان داده است؛ جمعیت شهرک‌نشینان صهیونیست کرانه باختری در پنج سال گذشته بیش از ۱۵ درصد افزایش یافته است.

رژیم صهیونیستی همچنین شرق قدس اشغالی را ضمیمه خود کرده و مدعی است که کل این شهر پایتخت این رژیم است؛ ۲۰۰ هزار صهیونیست نیز در شهرک‌های ساخته شده در شرق قدس اشغالی زندگی می‌کنند.

ساکنان فلسطینی این شهر با تبعیض سیستماتیک روبرو هستند که ساخت خانه‌های جدید یا گسترش خانه‌های موجود را برای آن‌ها دشوار می‌کند.

جلسات استماع لاهه درباره چیست؟

عالی‌ترین نهاد قضایی سازمان ملل روز دوشنبه (۳۰ بهمن) جلساتی را برای بررسی اشغالگری ۵۷ ساله رژیم صهیونیستی بر بخشی از سرزمین‌هایی فلسطینی آغاز می‌کند و مجددا ۱۵ قاضی بین‌المللی را به قلب مناقشه فلسطین و رژیم صهیونیستی می‌برد؛ این جلسات در حالی برگزار می‌شوند که جنگ اخیر رژیم صهیونیستی علیه غزه همچنان ادامه دارد و شمار قربانیان فلسطینی از رقم ۲۹ هزار نفر عبور کرده است.

اگرچه این پرونده در پس زمینه جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه رخ می‌دهد، اما بر اشغالگری رژیم صهیونیستی در کرانه باختری، غزه و قدس اشغالی تمرکز دارد.

مجمع عمومی سازمان ملل در دسامبر ۲۰۲۲ به درخواست فلسطین به دریافت مشاوره غیرالزام‌آور از لاهه درباره یکی از طولانی‌ترین و خشونت بارترین مناقشات جهان رای داد.

سابقه نظر‌های مشورتی لاهه در موضوع مناقشه فلسطین و رژیم صهیونیستی

این نخستین بار نیست که از لاهه خواسته می‌شود نظر مشورتی در مورد سیاست‌های رژیم صهیونیستی بدهد.

لاهه در سال ۲۰۰۴ اعلام کرد که دیوار حائل رژیم صهیونیستی که شرق قدس اشغالی و بخشی از کرانه باختری را از هم جدا کرده، غیرقانونی است و ساخت آن باید متوقف شود. رژیم صهیونیستی این حکم را نادیده گرفت.

جلسات استماع لاهه با چه هدفی برگزار می‌شوند؟

مجمع عمومی سازمان ملل از لاهه خواسته است تا دو موضوع زیر را بررسی کند:

الف) دیوان باید پیامد‌های حقوقی آنچه را سازمان ملل نقض مستمر حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین از سوی رژیم صهیونیستی خوانده، بررسی کند.

لاهه در چارچوب این درخواست باید اشغال طولانی مدت، شهرک‌سازی، الحاق سرزمین‌های فلسطینی از سال ۱۹۷۶، اقدام‌های صورت گرفته با هدف تغییر ترکیب جمعیتی از سوی رژیم صهیونیستی و وضعیت قدس اشغالی را بررسی کند.

این دیوان همچنین باید پیامد‌های تصویب قوانین و اقدام‌های تبعیض‌آمیز از سوی رژیم صهیونیستی را بررسی کند.

ب) لاهه باید در مورد چگونگی تاثیر اقدام‌های رژیم صهیونیستی بر وضعیت حقوقی اشغالگری و پیامد‌های آن برای سازمان ملل و دیگر کشور‌ها مشاوره بدهد.

نتیجه جلسات استماع چه زمانی اعلام می‌شود؟

نمایندگان فلسطین در روز دوشنبه سخنرانی خود را انجام خواهند داد؛ پس از ارائه استدلال‌های فلسطینی ها، ۵۱ کشور و سه سازمان – اتحادیه کشور‌های عربی، سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه آفریقا در هیئت قضات سخنرانی خواهند کرد.

پیش‌بینی می‌شود روند دادگاه ماه‌ها طول بکشد؛ با وجود این، انتظار می‌رود لاهه با رسیدگی فوری به این روند، تا پایان سال رای نهایی خود را اعلام کند.

اظهارنظر‌ها درباره برگزاری جلسات استماع چگونه بوده است؟

تیم حقوقی فلسطین اعلام کرد که نمایندگان فلسطینی که نخستین سخنرانی روز دوشنبه را انجام می‌دهند، استدلال می‌کنند که اشغالگری رژیم صهیونیستی غیرقانونی است، زیرا سه اصل کلیدی حقوق بین‌الملل را نقض کرده است.

آن‌ها تاکید دارند که رژیم صهیونیستی ممنوعیت اشغال اراضی را با الحاق بخش‌های وسیعی از سرزمین‌های اشغالی نقض کرده، حق تعیین سرنوشت فلسطینیی‌ها را زیر پا گذاشته و یک سیستم تبعیض نژادی و آپارتاید را بر فلسطینی‌ها تحمیل کرده است.

کارشناسان می‌گویند این تصمیم، اگرچه از نظر قانونی الزام‌آور نیست، اما می‌تواند تاثیر عمیقی بر رویه قضایی بین‌المللی، کمک‌های بین‌المللی به رژیم صهیونیستی و افکار عمومی بگذارد. قرار نیست رژیم صهیونیستی در این جلسات صحبت کند، اما می‌تواند بیانیه‌ای کتبی ارائه کند.

چه ارتباطی میان جلسات استماع جدید با پرونده شکایت آفریقای جنوبی وجود دارد؟

برگزاری جلسات شش‌گانه استماع در مورد بررسی پیامد‌های حقوقی اشغال فلسطین از سوی رژیم صهیونیستی کاملا جدا از پرونده شکایت آفریقای جنوبی از این رژیم به اتهام نسل‌کشی در غزه است.

رای اولیه پرونده شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی به اتهام نسل‌کشی در غزه صادر شده و براساس آن تل‌آویو باید نهایتا تا ۲۶ فوریه (۷ اسفند) گزارشی از پیروی خود به رای اولیه را به لاهه ارائه کند.