دیدگاه مرشایمر نظریه پرداز روابط بین الملل درباره طوفان‌الاقصی

به گزارش نگاه نو، اصل این حمله غافلگیرکننده نبود زیرا حماس دشمن ناشناخته‌ای نبود و اسرائیل باید در انتظار حمله‌ای از این دشمن بیست‌ ساله‌اش می‌بود. اما گستره و ماهیت حمله، شگفت‌انگیز بوده است. با توجه به سطح و عمق عملیات حماس، به نظرم همانطور که گلدا مایر از پیامدهای یوم‌کیپور نجات نیافت، نتانیاهو نیز نجات نخواهد یافت.

این غافلگیری بیش از آنکه به خاطر تکیه بر فناوری و غفلت از داده انسانی در سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل باشد، به دلیل غرور و تکبر سران رژیم صهیونیستی بوده است زیرا گمان می‌کردند حماس هر حمله‌ای که انجام دهد، به راحتی مهار می‌شود. آنها در زمینه‌ای نادرست می‌اندیشیدند. به همین دلیل هشدار مصر را نادیده گرفتند زیرا گمان داشتند حداکثر یک حمله راکتی از سوی غزه خواهد بود. ولی حماس هوشمندانه، استراتژی دیگری اتخاذ کرد.

این وضعیت، نتیجه روندی است که هم کابینه و هم جامعه رژیم صهیونیستی، راه‌حل دوکشوری را کنار گذاشت و حامیان این راه‌حل مانند عرفات و بعدها عباس را به حاشیه راندند. در این شرایط، طبیعی است بازیگری که او را جزیی از راه حل ندانید، نهایتاً شورش خواهد کرد. به خصوص که حماس نه فقط حاکم غزه بلکه نیروی متنفذی در کرانه باختری نیز هست و دلیل تعویق انتخابات در کرانه باختری، ترس از پیروزی متحدان حماس در این محدوده بوده است.

این نظریه پرداز، تنها راه‌حل را، ایجاد دولت فلسطینی به مرکزیت بیت‌المقدس شرقی و اتصال کرانه باختری و غزه به یکدیگر می داند. ولی هیچ یک از رؤسای جمهور آمریکا تلاشی واقعی برای این کار انجام ندادند زیرا نفوذ لابی‌های اسرائیل بر سیاست آنها مؤثر بود. آلترناتیو دیگری جز راه حل دودولتی نیست.

پیش‌بینی ادامه جنگ دشوار است زیرا متغیرهای متعددی بر ورود زمینی اسرائیل به غزه مؤثر است. ولی ورود به غزه، هوشمندانه نیست. حتی اگر رژیم صهیونیستی وارد غزه شود و حماس را نابود کند، باز گروه دیگری، جایگزین آن خواهد شد زیرا مسأله سیاسی را با راه‌حل نظامی نمی‌توان حل کرد. یک بحران سیاسی، نیازمند یک راه‌حل سیاسی است. بمباران غزه نیز جز اینکه به کشتار ساکنان، ایجاد نفرت در جهان عرب و محکومیت حقوق‌بشری‌اش در غرب منجر شود، سودی برای رژیم صهیونیستی ندارد. بمباران، ساده‌ترین راه است ولی بهترین راه نیست.

گرچه مرشایمر واقع‌بینانه، راه‌حل نظامی را رد می‌کند ولی به نظر نمی‌رسد راه‌حل دودولتی، در قیاس با واقعیات میدانی و جغرافیایی، عمل‌گرایانه باشد. بعید است راه‌حلی سیاسی جز ایجاد یک دولت واحد در تمامی سرزمین فلسطین که همه ساکنان را با حقوق برابر با یکدیگر پوشش دهد، وجود داشته باشد.