قره‌باغ به دردسر سیاسی جدید بایدن و پوتین تبدیل شده است

به گزارش نگاه نو، باکو روز سه‌شنبه اعلام کرد که یک عملیات «ضدتروریستی» را در قره باغ کوهستانی آغاز کرده و خواهان خروج نیروهای نظامی ارمنستان از این منطقه است.

ارمنستان نیز در واکنش گفت این کشور هیچ نیرویی در قره‌باغ ندارد و اقدام باکو را «تهاجم گسترده» خواند.

نیووزیک نوشت: مقام های محلی و رسانه ها گزارش داده اند صدای انفجار و آژیرخطر در منطقه استپاناکِرت (خانکندی) مرکز قره باغ شنیده می شود. جمهوری آذربایجان و ارمنستان تاکنون دوبار بر سر این منطقه مورد مناقشه جنگیده اند که تازه ترین آنها در سال ۲۰۲۰ رخ داد.

این رسانه افزود: در حالی که پوتین به تازگی و تنها چند روز قبل از حمله به اوکراین در فوریه ،۲۰۲۲ با امضای توافق سیاسی و نظامی با آذربایجان روابط خود با این کشور را تحکیم کرد، ارمنستان مدتها متحد نزدیک روسیه بوده است. روز سه شنبه وزارت خارجه ارمنستان از مسکو خواست تا دو هزار نیروی حافظ صلح خود را که در حال حاضر در منطقه مستقر شده‌اند، در آنچه «تجاوز تمام‌عیار از سوی آذربایجان» توصیف کرد، مداخله دهد.

نیوزویک نوشت: بایدن نیز مانند پوتین در ارمنستان و آذربایجان منفعت دارد. آمریکا بعد از استقلال ارمنستان از اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال ۱۹۹۲ اقدام به برقراری روابط دیپلماتیک با این کشور کرد. سال گذشته نانسی پلوسی رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا از ارمنستان دیدار کرد و اقدام آذربایجان را به دلیل آنچه که حملات «غیرقانونی» خواند، محکوم کرد.

آمریکا همچنین در سال ۱۹۹۲ اقدام به برقراری روابط دیپلماتیک با آذربایجان کرد و دو کشور در سالهای اخیر همکاری های تجاری خود را تقویت کرده اند. نفت، بزرگترین واردات آمریکا از آذربایجان را تشکیل می دهد که بعد از دستور بایدن برای ممنوعیت ورود نفت روسیه به بهانه جنگ اوکراین به موضوعی کلیدی در روابط واشنگتن- باکو تبدیل شده است.

البته همه قانونگذاران آمریکایی موافق همسویی بیشتر با آذربایجان نیستند. باب منندز سناتور دموکرات از ایالت نیوجرسی، که به عنوان رئیس کمیته روابط خارجی سنا فعالیت می کند، در اوایل ماه جاری طی سخنانی در مجلس سنا الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان را به ادعای آنچه «پاکسازی قومی در قره باغ کوهستانی» خواند، محکوم کرد.

منندز روز سه شنبه نیز پیامی را درباره اقدامات آذربایجان در رسانه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) به اشتراک گذاشت که در حساب کاربری کمیته روابط خارجی سنا نیز بازنشر شد.

در این پیام آمده است: «حمله گستاخانه آذربایجان به قره باغ کوهستانی بیش از پیش سوء نیت علی اف برای نابودی جمعیت ارمنی ساکن در این منطقه را ثابت می کند. ایالات متحده و جامعه بین المللی باید وارد عمل شوند».

نیوزویک افزود: برای پوتین، همسویی با یکی از دو متحد خود در این درگیری مخاطراتی دارد. وی همین حالا نیز به دلیل انتقاد نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان از فقدان حمایت مسکو از کشورش در مناقشه قره باغ، در روابط با ایروان دچار مشکل شده است.

اوایل سال جاری میلادی، پاشینیان تهدید کرد که ارمنستان را از سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) خارج می کند. این ائتلاف نظامی تحت امر مسکو ۶ عضو دارد و از آن به عنوان نسخه کوچکتر ناتو یاد می شود.

مارک ان کاتس استاد دانشگاه جورج میسون به هفته نامه نیوزویک گفت در حالی که روسیه در گذشته از ارمنستان در مقابل آذربایجان حمایت کرده است، پوتین به تازگی در خصوص اقدامات آذربایجان در قبال ارمنستان ملایمت به خرج می دهد.

وی گفت: به نظر می رسد این رویکرد روسیه سه دلیل دارد: ۱) پوتین از گرایش فزاینده دولت ارمنستان به غرب ناراضی است۲) جنگ اوکراین توانایی روسیه را برای نقش آفرینی در درگیری ارمنستان و آذربایجان کاهش داده است و ۳) پوتین قصد ندارد با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه دچار تنش شود زیرا اردوغان در این درگیری همواره طرف آذربایجان را گرفته است.

روز سه شنبه دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین گفت روسیه در تماس با مقامات دو طرف خواستار مذاکره شده است و ماریا زاخاروا سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز در اظهارنظری درباره اوضاع قره باغ گفت مسکو عمیقا نگران تشدید درگیری ها در منطقه است.

وی در کنفرانس خبری با بیان اینکه روسیه قویا دو طرف درگیر را به توقف خونریزی ها تشویق می کند،خواستار توقف فوری اقدامات نظامی و بازگشت به راه حل سیاسی و دیپلماتیک شد.