تنش در روابط فرانسه و آمریکا به دنبال وقوع کودتا در نیجر

به گزارش نگاه نو به نقل از تارنمای نشریه پولیتیکو، کودتا در نیجر تنش تازه ای در روابط میان فرانسه و آمریکا به عنوان دو متحد دیرین ایجاد کرده است. گفته می شود در پی وقوع کودتای نظامی در این کشور آفریقایی، مقامات فرانسوی از اینکه همتایان آمریکایی به تعامل با حکومت جدید در نیجر تمایل نشان داده اند، خرسند نیستند.

کودتای نیجر در ۲۶ ژوئیه جاری (۴ مرداد)، پنجمین کودتای نظامی موفق از زمان استقلال این کشور در سال ۱۹۶۰ از استعمار فرانسه است.

این نشریه آمریکایی در ادامه می نویسد: از جمله اختلافات میان دولت پاریس و واشنگتن نحوه واکنش به برکناری رئیس جمهوری نیجر است.

از یک سو، فرانسه از تعامل دیپلماتیک با حکومت نظامی در نیجر امتناع و اعلام کرده است که از یک نهاد منطقه ای که تهدید به مداخله نظامی کرده، حمایت می کند.

اما آمریکا سفیری برای دیدار با رهبر حکومت نظامی نیجر فرستاده است. این کشور اگرچه تاکنون از به رسمیت شناختن قدرت توسط نیروهای نظامی در این کشور خودداری کرده، اما در عین حال تاکید دارد که هنوز می توان از طریق مذاکره به «حاکمیت دموکراسی» رسید.

فرانسوی ها هم اگرچه از یک راه حل مسالمت آمیز حمایت می کنند، اما از رویکرد واشنگتن انتقاد کرده و می گویند که مشارکت با سران حکومت نظامی نیجر آنها را قدرتمند می کند.

یک مقام دولت پاریس که خواست نامش فاش نشود، در این خصوص گفت: آمریکا به منظور جلوگیری از خونریزی مشتاق به مذاکره با کودتاچیان است. اما واکنش بهتر این بود که پیش از بازکردن مجراهایی برای ارتباط گرفتن با کودتاچیان در نیجر، ارائه ضمانت هایی را خواستار می شد.

به گفته ناظران، همین اختلاف نظرها میان پاریس و واشنگتن حاکی از تغییر موازنه قدرت در منطقه است و تفاوت‌ دیگاه های دو متحد دیرین را نشان می دهد.

پولیتیکوآورده است: آمریکا که از نیجر به عنوان پایگاهی برای عملیات ضد تروریستی استفاده می کند، ممکن است بر این باور باشد که اهرم فشار بیشتری نسبت به فرانسه به عنوان یک استعمارگر سابق دارد.

همانگونه که برخی مقامات پیشین آمریکایی هم استدلال می کنند، نارضایتی فرانسه از رویکرد واشنگتن تا حدی به دلیل تحریک این کشور در از دست دادن یکی از آخرین پایگاه های استراتژیک خود در ساحل غرب آفریقا است؛ منطقه ای که پیش از این پاریس به دلیل کودتاهای قبلی مجبور به عقب نشینی و خروج نیروهای خود شده است. شایان ذکر است که فرانسه تاکنون خواست کودتاچیان مبنی بر خروج نیروهایش را رد کرده است. فرانسه در حال حاضر یک هزار و ۵۰۰ نیرو در نیجر دارد.

کامرون هادسون یکی از مقامات پیشین شورای امنیت ملی کاخ سفید کودتا در نیجر را یک شکست روانی و استراتژیک برای فرانسه دانست و افزود: مخاطرات فرانسه در نیجر بسیار بیشتر از واشنگتن است.

فرانسه از دیرباز در غرب آفریقا حضور داشته و همواره وضعیت بر این منوال بوده است که سایر قدرت های جهانی از وی و یا دستکم از راهنمایی هایش پیروی کنند.

این نشریه آمریکایی در ادامه یادآور می شود که اگرچه دو متحد قدیمی همچنان بر سر طیف وسیعی از موضوعات از جمله جنگ در اوکراین همسو هستند، اما چندین نقطه تنش از جمله شراکت امنیتی استرالیا با آمریکا و بریتانیا، روابط با چین و قانون کاهش تورم آمریکا اختلاف نظر دارند.

علی الحسینی آمریکایی که با سران حکومت نظامی نیجر ارتباط دارد، نیز در این خصوص گفت که حاکمان نظامی جدید نیجر به فرانسوی‌ها اعتماد ندارند، به ویژه به این دلیل که مقامات فرانسوی طوری رفتار می‌کنند که انگار آنها وجود ندارند.

وی افزود: آنها فرانسوی ها را به خاطر فشاری که از کشورهای اطراف وارد می کنند و همچنین فساد در نیجر سرزنش می کنند. لذا بعید است اجازه دهند محمد بازوم (رئیس جمهوری مخلوع نیجر) به سمتش بازگردد. این آمریکایی نیجر تبار در عین حال خاطرنشان کرد که تمایل مقامات کنونی این کشور آفریقایی به تعامل با آمریکا بیشتر است، زیرا آمریکایی ها کودتاچیان را تحقیر نمی کنند.

در این میان، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید تنش میان فرانسه و آمریکا بر سر نیجر را رد نکرد، اما تاکید کرد که دو متحد به گفت وگو میان خود و نمایندگان کشورهای آفریقایی ادامه می دهند.

اما کاخ الیزه از اظهار نظر در مورد اصطکاک احتمالی با واشنگتن خودداری کرد، هرچند یک دیپلمات ارشد فرانسوی که خواست نامش فاش نشود اعتراف کرد که در رویکرد دو متحد برای حل بحران نیجر اختلاف هایی وجود دارد.

کارشناسان بر این باور هستند که کودتا در نیجر به یکی از معدود مشارکت های محکم پاریس در منطقه آفریقا پایان می دهد و نشان دهنده شکست استراتژی امانوئل مکرون در آفریقا خواهد بود. به عقیده ناظران، فرانسه در حال حاضر با موجی از احساسات ضد فرانسوی در سراسر آفریقای غربی مواجه است که از نارضایتی‌های پسااستعماری، شکست در خواباندن شورش افراط‌گرایان و تشویق کارزارهای تبلیغاتی واگنر تحت حمایت کرملین ناشی می‌شود.

میشل پیرون رئیس گروه دوستی پارلمان فرانسه با نیجر در این مورد گفت: اگر نیجر سقوط کند، نه تنها سیاست فرانسه در قبال آفریقا، بلکه کل سیاست اروپا سرنگون می شود، زیرا تروریست‌های کل منطقه آزادی عمل پیدا می کنند و این امر اثرات بسیاری بر مهاجرت به سمت اروپا خواهد داشت.

آمریکا نیز دارای یک هزار و ۱۰۰ سرباز مستقر در نیجر است و تاکنون صدها میلیون دلار برای آموزش نیروهای امنیتی با هدف مبارزه با سازمان های تروریستی هزینه کرده است. نیجر به ویژه با توجه به ظهور گروه های افراطی افراطی در آفریقا، بخش مهمی از استراتژی کلی ضد تروریسم آمریکا است.

آمریکا در حال حاضر و به منظور فشار بر کودتاچیان برخی کمک های خود را متوقف کرده است. هرچند نگران است توقف کامل کمک ها اهرم قدرت را از دستش خارج سازد.

برخی مقامات پیشین آمریکا معتقدند که واشنگتن باید پیش از توجه به درخواست های فرانسه برای دوری از تعامل با حکومت نظامی، منافع خود را بسنجد. به ویژه آنکه احتمال می رود با خروج آمریکا از نیجر، رقبای آن از جمله چین، روسیه یا گروه هایی مانند واگنر خلاء را در این کشور همانند سایر مناطق آفریقا پر کنند.