وزنه تعاملات امنیتی در سفر السودانی به دمشق

به گزارش نگاه نو، دو کشور عراق و سوریه در معرض مجموعه ای از تهدیدات و فرصت های مشترک قرار دارند که ضرورت دارد تا در ارتباط با آنها تعامل و هماهنگی های مستمر صورت گیرد. هر دو کشور در بحث تروریسم تکفیری، حضور اشغالگرانه برخی قدرت های فرامنطقه ای مانند آمریکا و ترکیه، بحران آب، نیازهای تجاری و غیره منافع مشترکی دارند. البته هر دو کشور به لحاظ تاریخی نیز نقش شاخصی در تامین امنیت در غرب آسیا دارند.

اخیرا آمریکا فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) را مامور ایجاد یک گروه شبه نظامی جدید در شرق رود فرات کرده است تا اهداف این کشور را در منطقه دنبال کند. اقدامی که تاثیر مستقیم بر امنیت سوریه و عراق دارد و لذا لازم است در این مورد میان دو کشور هماهنگی های مستمر صورت بگیرد. از سوی دیگر هسته های پنهان جریان تروریستی داعش در عراق همچنان فعال است، تقریبا روزی نیست که حشد شعبی و یا نیروهای امنیتی عراق با تیم های متعدد داعش درگیر نشوند.

اغلب عناصر داعش فعال در سوریه عراقی هستند و اخیرا آمریکا و چند قدرت اروپایی به بهانه اقدامات انسان دوستانه، تعداد زیادی از خانواده های این افراد را از سوریه به عراق منتقل کرده اند. بر این اساس ضرورت دارد تا هماهنگی های لازم برای جلوگیری از ورود داعش به عراق انجام شود. به عبارت دیگر هر دو کشور متاثر از پروژه تروریسم هستند و شکست این پروژه که حامیان منطقه ای و فرامنطقه ای دارد، برای بازگشت دو کشور به نقش تاریخی خود در سطح منطقه و تامین امنیت منطقه ای بسیار حائز اهمیت است.

موضوع بحران آب برای دو کشور که هر دو متاثر از رفتار غیر سازنده ترکیه در ایجاد سدهای متعدد بر فرات، هستند، بسیار مهم است و لذا بحران آب نیز یکی از اهداف مهم سفر آقای سودانی به سوریه به شمار می رود.

موضوع توسعه تجارت میان دو کشور نیز یکی از بحث های مهم این سفر محسوب می شود. کشور عراق یکی از وارد کنندگان میوه و صیفی جات و زیتون به شمار می رود و دولت سوریه در حوزه تولید این محصولات خصوصا مرکبات، گیلاس و آلبالو و زیتون بسیار فعال است.

شایان ذکر است عراق در حوزه تولید زیتون بسیار فقیر است و تنها در مناطقی از موصل زیتون تولید می شود که با توجه به علاقه مشترک اعراب به زیتون، پاسخگوی نیاز عراقی ها نیست لذا دولت سوریه به دنبال صادرات این محصولات در کنار برخی تولیدات صنایع سبک به بازار عراق است تا از این طریق به اقتصاد متاثر از جنگ داخلی، اشغالگری آمریکا و ترکیه و تحریم آمریکا رونق ببخشد.

اخیرا دولت سوریه اقدام به برپایی نمایشگاهی از محصولات کشاورزی و صنایع سبک در همین راستا کرده است. موضوع فلسطین و تهدیداتی که از سوی رژیم صهیونیستی متوجه امنیت دو کشور است نیز یکی دیگر از مسائل مهم امنیتی میان دو کشور است که لازم است در این حوزه ها یعنی حمایت از مقاومت فلسطین و نیز راه های مقابله با تهدیدات اسرائیل تعامل بیشتری انجام شود.

دولت عراق در نظر دارد تا یک کریدور ارتباطی با نام” الحوض الجاف” که شمال و جنوب این کشور را در بر می گیرد با هزینه بسیار سنگین ایجاد کند. این کریدور که شامل خط راه آهن و نیز یک جاده دو بانده است، فعلا قرار است در سطح ملی احداث شود و بعدا از جنوب به عربستان و از شمال یا از طریق ترکیه و یا سوریه به مدیترانه متصل شود که البته عبور از سوریه صرفه اقتصادی بیشتری دارد.

لذا این کریدور نیز در دستور گفتگوهای دو کشور قرار دارد. دولت عراق از سوی آمریکا تحت فشار است تا بخشی از نفت تولیدی خود را با قیمت بسیار پایین به مصر و اردن به بهانه خط لوله انتقالی فروش نفت عراق از طریق این دو کشور، هدیه کند، موضوعی که جلسات کارشناسی آن در دولت مصطفی الکاظمی نخست وزیر سابق عراق برگزار شد. اما به نظر می رسد دولت آقای سودانی با توجه به حس بشردوستانه ای که مشخصه جامعه عراق است و نیز منافع امنیتی و اقتصادی که در ارتباط با سوریه و لبنان نصیب عراق می شود، تلاش دارد تا این طرح، یعنی احداث خط لوله فروش نفت عراق را با دو کشور مذکور دنبال کند که این امر البته نشانه ای از استقلال خواهی دولت سودانی است و در عین حال چالشی برای آمریکا محسوب می شود.

این سفر نشان دهنده اهمیتی است که دولت عراق برای سوریه در ابعاد مختلف خصوصا تامین امنیت عراق قائل است. طبیعی است که هماهنگی های امنیتی نیاز به دیدارهای مستمر در بالاترین سطوح دو کشور دارد. کارشناسان تاکید دارند گسترش همکاریهای عراق و سوریه برای خروج منطقه از بحران های امنیتی خصوصا در بعد تروریسم و اشغالگری از اهمیت راهبردی برخوردار است.