ایران به زمین بازی آمریکا در افغانستان کشیده نمی شود/ ظرفیت افغان ها برای حذف طالبان کافی است

احمد روح الله زاد رئیس مرکز اسناد و مطالعات راهبردی غرب آسیا طی یادداشتی برای نگاه نو نوشت: روز شنبه خبرهایی از درگیری میان مرزبانان جمهوری اسلامی ایران و برخی از شبه نظامیان حاکم بر افغانستان (طالبان) در منطقه مرزی «ماککی» منتشر شد که به شهادت ۲ مرزبان ایرانی و زخمی شدن چند نفر دیگر از مرزبانان و شهروندان ایرانی انجامید.

واکنش شدید ولی کنترل شده مرزبانان ایرانی تلفات سنگینی به شبه نظامیان طالبان (۱۲ کشته و ۳۲ زخمی) وارد کرده است اما سوالی که مطرح است این است که ریشه این تنش ها چیست؟ و واکنش ایران به آن چگونه باید باشد؟

واقعیت آن است که گروهک طالبان که در یک زد و بند با آمریکا بر افغانستان مسلط شده است، از مشروعیت ملی، منطقه ای و جهانی برخوردار نیست و این موضوع آینده حاکمیت این گروهک جنگ سالار را با ابهام زیادی همراه کرده است.

تحریم و بلوکه شدن دارایی های افغان توسط غرب به رهبری آمریکا یکی از معضلات طالبان در اداره حکومت است که ادامه آن می تواند بر ناکارآمدی افزوده و صحنه افغانستان را علیه طالبان بسیج کند. نکته دیگر نبود تصمیم گیری واحد در ساختار طالبان است که این امر موجب شده تا هر فرماندهی جزء، خود راسا تصمیماتی را اتخاذ کند که می تواند مورد قبول شورای رهبری طالبان نباشد.

از سوی دیگر ایران با توجه به جمیع تحولات داخلی و منطقه ای و بین المللی در مسیر گسترش اقتدار در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، نظامی و امنیتی قرار گرفته است و این امر مطلوب هژمون در حال سقوط غرب به رهبری آمریکا نیست لذا با توجه به نقش محوری ایران در شکل گیری هژمون سه پایه ای جدید (ایران، روسیه و چین)، درگیر کردن ایران در حوزه های امنیتی در دستور کار غرب قرار دارد. (مانند درگیر کردن روسیه و چین در اوکراین و تایوان).

به نظر می رسد که غرب در نظر دارد تا از گروگان گیری دارایی های افغانستان و نیز اعمال رژیم تحریمی بر آن، به عنوان یک برگ بازی برای وارد کردن ایران به یک بحران امنیتی در شرق کشور استفاده کند.

گزارش‌های غیر رسمی، مبنی بر اینکه درگیری‌های مرزی طالبان و ایران بلافاصله پس از دیدار اعلام‌ نشده محمد یعقوب، وزیر دفاع طالبان و مقام‌های فرماندهی مرکزی آمریکا در بگرام رخ داده است، شاخصی در این ارتباط محسوب می شود. به نظر می رسد آمریکا با وعده برخی گشایش ها و امتیازات تلاش دارد تا طالبان را علیه منافع و امنیت ایران تشویق کند.

برخورد قاطع با هر ناامنی و تهدیدی از وظایف قانونی حافظان امنیت و مورد ستایش مردم ایران است اما باید توجه داشت که برخی توصیه ها که تاکید به اقداماتی مانند؛ اعمال توان نظامی بیشتر و وسیعتر، اخراج پناهجویان افغان، بستن راه های ارتزاق ملت افغان و غیره را دارند، توصیه های هوشمندانه و همراستا با آرمان های امتی نبوده و عملا وارد کردن ایران در صفحه بازی غرب و دشمنان ایران است.

باید توجه داشت که گروهک طالبان هرگز در اندازه ای نیست که بتواند اقتدار ایران را به چالش بکشاند. ایران از ظرفیت های زیادی برای حذف این گروهک از عرصه سلطه بر افغانستان برخوردار است و فقط کافی است این ظرفیت ها را در داخل افغانستان فعال سازد. خصوصا که پیشتیبانی از این ظرفیت ها برای ایران بسیار آسان تر از نوارغزه غزه در محاصره همه جانبه است.