شی از بایدن در دیپلماسی اوکراین پیش افتاده است

به گزارش نگاه نو، در گزارش نیوزویک به قلم تام اوکانر آمده است: درحالیکه اوکراین انتظار ورود لی هوی به عنوان نماینده صلح تازه منتصب چین را می‌کشد، پکن به تدریج موضع رهبری خود در تلاش‌های بین‌المللی برای توقف در یکی از مناقشه‌های طولانی در اروپا را افزایش می‌دهد.

شی جینپینگ رئیس جمهوری چین در این راستا برای نقش قدیمی آمریکا به عنوان یک واسط قدرتمند، چالش ایجاد کرده است. اما درحالیکه برخی به پایبندی و توانایی پکن برای پیشرفت صلح با شک و تردید می‌نگرند، برخی دیگر از جمله مقام‌های سابق در زمانیکه نه روسیه و نه اوکراین در آستانه پیروزی کامل در میدان جنگ نیستند، به نتیجه افزایش میانجیگری چین باور دارند.

ژرار آرو سفیر سابق فرانسه در آمریکا در میان کسانی است که اعتقاد دارد صلح سازی شی به نفع غرب هم است اما نیاز به آگاهی از مقاصد پکن در این خصوص نیز وجود دارد.

آرو در پاسخ به سوال نیوزویک در جریان یک گفتگوی مجازی به میزبانی اندیشکده «اولویت‌های دفاع» گفت: چینی‌ها اهداف مختلف و شاید خصومت آمیز داشته باشند. شاید آنها این کار را انجام می‌دهند زیرا احساس وظیفه می‌کنند، شاید آنها به کاری که انجام می‌دهند اعتقاد ندارند.

اما او تاکید کرد: آنها این کار را انجام داده‌اند و واقعاً به نفع ما است که به گونه‌ای عمل کنیم که انگار این قضیه را جدی و واقعی می‌گیریم به نوعی که چینی‌ها را در ابتکار عمل خودشان به دام ‌می‌اندازیم، تا آنها موظف باشند ابتکار عمل را در اختیار بگیرند.

آرو گفت: اگر چینی‌ها بگویند ما تلاش کردیم و غرب آن را نخواست، به شدت نتیجه عکس خواهد داشت. در مقابل باید بگوییم آفرین ما واقعاً از شما به ویژه با تأکید بر نکات منشور سازمان ملل، نکات احترام به استقلال و تمامیت ارضی و غیره حمایت می‌کنیم.

با توجه به شراکت راهبردی بی سابقه‌ای که بین شی و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه شکل گرفته، در نگاه اول پکن بازیگری دور از ذهن برای آغاز صلح به نظر می‌رسد. اما از آنجایی که شی به تمجید از روابط با روسیه در طول ملاقات حضوری خود با پوتین در ماه مارس (اسفند) گذشته ادامه داد، از این فرصت استفاده و چارچوب صلح ۱۲ ماده‌ای را دنبال کرد تا کشورش در راس تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ قرار گیرد. این ابتکار عمل چهارشنبه گذشته هنگامی که شی اولین تماس خود با ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین از زمان آغاز مناقشه را برقرار کرد، تقویت شد. در این تماس رهبر چین از قصد خود برای اعزام نماینده ویژه در امور اوراسیا به کی‌یف گفت.

آرو این تماس تلفنی را مثبت توصیف کرد و گفت که این مساله می‌تواند زمینه را برای حرکت بیشتر آماده کند به ویژه اگر قدرت‌های غربی از پکن حمایت کنند.

سفیر سابق فرانسه در آمریکا ابراز عقیده کرد: ما واقعا باید تلاش کنیم تا چینی‌ها را به مسیری بکشانیم که دوست داریم؛ واقعا نشان دهیم که علیه چین سنگ اندازی نمی‌کنیم. ما نباید تسلیم این بحث شویم که در واقع غرب مسئول ادامه جنگ است یا اینکه غرب خواهان مذاکره نیست.

واشنگتن استقبال سردی از موفقیت چین در وساطت بین تهران و ریاض کرده و در ظن و تردید نسبت به دیپلماسی چین- روسیه همواره صریح الهجه بوده است. بنابراین کاخ سفید با هر گونه تلاش تحت رهبری چین برای آتش بس مخالفت ورزیده و باور دارد که این مساله جنگ روسیه را مشروع جلوه می‌دهد و احتمالا به نیروهای روسیه شانس تجدید قوا اعطا می‌کند.

برغم بی میلی غرب برای پذیرش این مساله، کارزار دیپلماتیک شی همه عناصر یک تعهد جدی را در خود دارد.

شن شیوی یک تحلیلگر برجسته امور بین‌الملل به تعامل‌های سطح بالای اخیر میان شی، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه و پوتین و همچنین اعزام نماینده ویژه برای مدیریت امور اشاره دارد. شن، نماینده ویژه صلح چین (لی هوی) که پیشتر در نقش‌های دیپلماتیک در شوروی سابق و جمهوری‌های آن خدمت می‌کرد را یک دیپلمات ارشد کارکشته در امور اوراسیا توصیف کرد.

شن با اشاره به وظیفه به ظاهر دشوار یافتن زمینه مشترک بین روسیه و اوکراین، به نیوزویک گفت: موضع اصلی چین تسهیل گفتگوها برای صلح است. راه حل‌های نظامی نمی‌تواند مناقشه‌ها را پایان دهد و ارائه یک راه حل سیاسی کار آسانی نیست. چین باور دارد که مهم کسب فرصت و ایجاد شرایط برای راه حل سیاسی است، درحالیکه تفکر منطقی و صدای حمایت‌ها از راه‌حل‌های سیاسی در حال افزایش است.

این نشریه آمریکایی می‌افزاید: پیوند نزدیک شی با پوتین سببب شده تا او از موضع روسیه مبنی بر اینکه غرب از طریق گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به سمت شرق درگیری را به راه انداخته، حمایت کند. همچنین زلنسکی همیشه به دنبال حفظ روابط کاری با چین بوده است، کشوری که ظرفیت اقتصادی برای ایفای نقشی مهم در زمینه بازسازی اوکراین ویران شده پس از جنگ را دارد. همانطور که در مورد بیشتر کشورهای سراسر جهان این صدق می‌کند، پکن همچنین شریک تجاری اصلی کی‌یف است و اوکراین یکی از امضاکنندگان ابتکار موسوم به «کمربند و جاده» محسوب می‌شود.

رابرت منینگ، کارشناس ارشد پروژه «استراتژی کمک‌های مالی ایالات متحده» در مرکز «استیمسون» می گوید: یکی از مشکلات بزرگ در مورد نقش سازنده تر چین، مسمومیت روابط ایالات متحده و چین و چرخه شوم اقدامات تلافی جویانه است.

منینگ که پیشتر سمت‌هایی را در دولت آمریکا داشته، ابراز تردید کرد که با توجه به بن بست نظامی فعلی بین نیروهای روسیه و اوکراین، به سرعت راه حلی حاصل شود. اما او استدلال کرد که چین در کنار هند و ترکیه، «بهترین موقعیت را بمنظور لابی کردن برای پایان دادن به جنگ دارد».